“Sektör büyüyor, ama bilinçli değil”

Türkiye’nin lokomotif sektörlerinden olan ve beraberinde birçok dalı da besleyen inşaat sektörü, son yıllarda bilinçsiz bir büyüme ile yoluna devam ediyor. Kısa sürede şehrin birçok yerinde beliren inşaatlar beraberinde, ‘sağlıklı bina anlayışından uzaklaştık mı?’ sorusunu da getiriyor. Can İnşaat Genel Müdürü Remzi Can ile inşaat sektöründeki sorunları konuştuk.

İnşaat sektöründe ne kadarlık bir büyüme oldu? Bilinçli bir büyüme söz konusu mu?

Ekonominin belki de bel kemiğini omurgasını oluşturan inşaat sektörün de son birkaç yıldır orantısız ve dengesiz bir büyüme yaşanıyor. Sektörün temsilcilerine objektif gözle bakıldığında; firmanın inşa edebileceği güç örnek olarak 50 dairelik bir inşaat ise, nasıl olsa inşaat aşamasında satarım kanısıyla 200 dairelik inşaata başlıyor. Gerçekte bakıldığında gözle görülür bir büyüme söz konusu, ama içi boş olan tamamen farazi ve cahil cesareti ile bir büyüme. Tabi ileride yaşanacak ekonomik sıkıntılar sonucunda bu dengesiz ve orantısız büyümenin acı tecrübeler yaşanmasına yol açacağı bir gerçektir      

“EN VERİMLİ DÖNEM 2014-2015 OLDU”

İnşaat sektörünün en verimli geçtiği dönem hangisiydi? Bu dönemde neler yapıldı?

Sektörün geçmiş birkaç yılına baktığımız da 2014- 2015’in son çeyreğine kadar çok verimli ve bereketli geçtiğini söyleyebiliriz. Herkes yapmış olduğu daire ve dükkanlarını satıyordu. Malzeme tedarikçileri malzeme yetiştirmekte zorlanıyor, taleplere zor cevap veriyordu. Piyasalarda çek senetten fazla nakit para dönüyor dövizde ciddi hareketlenmeler olmuyordu. Kaldı ki sektör malzemelerin yarısı döviz bazında geliyor. O tarihler arasında dövizle bağlantı bile olmuyor, TL üzerinden alışveriş yapılıyordu. Ne olduysa ülkenin seçim sattı mahalline girmesiyle oldu. Arkasından bir seçim daha ve arkasından lanetle kınadığımız 15 Temmuz darbe girişimi. Bu ve buna benzer sebeplerden dolayı büyüme ivmesi kazanmış İnşaat sektörü 2016 yılını çokta iyi geçmedi.

Sektör temsilcilerinin bu sektörden beklentileri neler?

2016 yılını hezimetle kapatmış sektör temsilcileri 2017 sezon açılışını beklemekte ve tüm umudunu 2017 ilk yarısına çevirmiş durumda. Şayet umduğunu bulamadığı takdirde yeni yeni şantiyelerin başlayabileceğini umut etmiyoruz. Ellerinde yarım olan şantiyeleri bitirme gayreti içinde olacaklar ve satılmamış daire ve dükkânlarını satmanın zarar etmeden satmanın yollarını arayacaklardır. Zira banka kredisi ile çalışan veya dövizle borçlanan sektör temsilcilerinin işi oldukça zor görünmektedir. İsterdik ki toz pembe bir tablo çizelim ama 30 yıllık İnşaat tecrübemize dayanarak ve geçmiş yıllarda yaşanmış ekonomik krizlerde yaşananları da göz önünde bulundurduğumuz takdirde böyle de bir kara tablo çizmek zorunda kalıyoruz.

“HER İSTEYEN BU MESLEĞİ YAPMAMALI”

Müteahhitlerin yaşadığı başlıca problemlerden bahseder misiniz?

Her müteahhide bu soruyu sorduğumuz da eminim ki hepsinden ayrı ayrı cevaplar alacağızdır. Müteahhitlik mesleğinin bir okulu yoktur. Kimimizin baba mesleği kimimizin oğlu kardeşi mühendis, kimimiz ise ‘’e hadi şu mesleğe de bir girelim’’  mantığı içinde oluşmuş bir meslek dalıdır. İşin ehli ve temeli olamadığı takdirde her türlü sıkıntıyı göğüslemeye hazır olmak gerekir. Başta yeteri kadar imarlı arsa üretilmemektedir. Bundan dolayı üretilmiş her parselin başında en az beş müteahhit firma nöbettedir. Biri yüzde 40 verirse diğeri bir puan daha fazla diğeri bir puan derken parsel ederinin üzerine çıkıyor ve sıkıntılar başlıyor. Kaldı ki arsa sahipleri firmanın güvenirliğini filan bir tarafa bırakaraktan kim daha çok veriyor onun hesabını yapmaktalar. Zamanında bitirilmemiş kaliteli malzeme kullanılmamış daireleri teslim alınca da dank ediyor da onun da dönüşü yok artık eldeki ile yetinecek. Bunun yanında artık nerdeyse her ay değişen yönetmelikler, MEDAŞ, GAZNET ile ilgili de sorunlar yaşıyoruz.

“ÇÖZÜM ODAKLI ÇALIŞMALAR TALEP EDİYORUZ”

İnşaat sektörünün canlandırılması için neler yapılmalı?

Sektör başlı başına açık bir fabrikadır. Sağlamış olduğu istihdam ile devletin üzerinden büyük bir yük almaktadır. Bunun yanında ekonomiye sağladığı katma değerin de asla göz ardı edilecek tarafı da yoktur. Bazen 10-20 adet evin yıkılıp yerine devasa siteler yapılıp gerek emlak vergisi gerek elektrik su doğalgaz gibi hizmetleri kullandırılmakta ve ücretler ödenmektedir. Dolayısı ile İnşaat sektörünün bağlı bulunduğu gerek resmi gerek yarı resmi kurumların sektörün temsilcilerini dinlemelerini ve çözüm odaklı çalışmalarını talep etmekteyiz. İstemiyoruz ki biz yaptık sizde uygulayacaksınız mantığı çok yanlıştır. Bu ve buna benzer sorunları ve çözümlemeleri belli bir mutabakat içinde yapamaz ve sorunları büyütürsek sektörün bırakın canlanmasını olan canını da kaybedebiliriz.

Konya’da inşaat sektörü nasıl görüyorsunuz? Doğru bir yerleşim planı var mı? 

İnşaat sektörü her yerde olduğu gibi Konya’da da aldı başını gidiyor.2016 yılı İnşaat levhası yapanların para kazandığı yıl oldu. Her köşe başında ‘’yakında buradayız’’ levhalarını görüyoruz. Başlayan veya bir faaliyet gösteren var mı? Yok. Tek bloklu site mantığından uzak projeler yapılmakta çevre görüntüsü hiçte iyi olmayan projeler inşa edilmektedir. Bakıyorsunuz yüksekliği serbest olan cadde mimarisine blokların kimisi 12 kat, kimisi 10, kimisi 7 kat. Bir arka parselde imar yok. Parseller belli bir standartta olamadığı için çok çarpık bir yapılaşma oluşmaktadır. Dolayısı ile her blokun kendi mimarisi farklı bir acayip yerleşim şekli. Hâlbuki cadde üzerinin yüksekliği belli bir yükseklikte sınırlandırılmış olsa bir baştan bir başa büyük yaşam alanları ile bezenmiş siteler olsa daha güzel bir görüntü ve daha değerli daire ve iş yerleri çıkacaktır ortaya. Birde Konya da son yıllarda yapılan imalatın çok fazla olduğu kanaatindeyim. Her bulunan boş arsaya adedine bakılmaksızın inşaatlar yapılmaktadır. İnsanlar artık toplu sitelerde yaşamak istiyor. Genelde müşterilerinde isteği bu yöndedir. Bazı müşteriler belki hayatında  o daire ve dükkan için ödemiş olduğu bedelleri bir daha bir arada göremeyeceklerdir. Bundan dolayı müşterinin taleplerine cevap vermekte azami dikkat edilmesi gerekmektedir.

Can İnşaat olarak ufukta yeni projeler var mı?

Bizler Can İnşaat olarak 2015 te teslim edimesin gerek iki ayrı büyük projemizi vermiş olduğumuz sözden önce teslim ettik. Devam etmekte olan Konya’mızın güzide yerlerinden olan Meram Yaka bölgesindeki Can Yaka konutlarımızı da çok şükür yüzde 95 oranında tamamladık. Havaların açılması ile birlikte yine vermiş olduğumuz sözden önce teslimatımızı gerçekleştirmiş olacağız.2017 İçinde görüşmelerini sürdürdüğümüz iki ayrı projemizi Cenab-ı Allah izin verirse hayata geçireceğiz.

Eklemek istediğiniz bir şey var mı?

Son olarak Sektörün bir temsilcisi olarak gerek sıkıntılarımızı gerekse beklentilerimizi dile getirme fırsatı verdiğinizden dolayı şahsınız nezdinde PUSULA ailesine teşekkürü bir borç biliriz. Sizlerin sayesinde dertlerimizi isteklerimizi duyurabilmekteyiz. Bu bağlamda Umut ediyoruz ki 2017 inşallah herkesin gönlüne göre olur. Herkesin işi gücü rast gider temennisin de bulunuyor saygı ve sevgilerimi sunuyorum. (Derya Demir)