TCMB'nin ilk kadın başkanı: Hafize Gaye Erkan

Hafize Gaye Erkan'ın Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanlığı'na atanmasıyla dünyada kadınlar tarafından yönetilen merkez bankası sayısı 23'e yükseldi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın imzasıyla Erkan'ın TCMB Başkanlığı'na atanmasına ilişkin karar Resmi Gazete'de yayımlandı.

2013 yılında kadınlar tarafından yönetilen merkez bankası sayısı 21 iken, bu rakam 2023'te 22'ye yükseldi. Hafize Gaye Erkan ile birlikte bu sayı 23'e çıktı. Christine Lagarde, 2019'den beri Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanlığı yapıyor. Jorgovanka Tabakovic Ağustos 2012'den bu yana Sırbistan Merkez Bankası, Jeanette Semeleer de 2008'den beri Aruba Merkez Bankası Başkanlığı görevini sürdürüyor. Cindy Scotland 2002'den beri Cayman Adaları Finansal Otoritesi Başkanı, Rosanna Costa 2022'den beri Şili Merkez Bankası Başkanı, Malangu Kabedi-Mbuyi 2021'den beri Demokratik Kongo Cumhuriyeti Merkez Bankası Başkanı, Rebecca Patricia Santos Rivera 2022'den beri Honduras Merkez Bankası Başkanı, Anita Angelovska Bejoska 2018'den beri Makedonya Cumhuriyeti Merkez Bankası Başkanı ve Nor Shamsiah Mohd Yunus 2018'den beri Malezya Merkez Bankası Başkanı olarak görev yapıyor.

Victoria Rodriguez Ceja 2022'den beri Meksika Merkez Bankası Başkanı, Ida Wolden Bache 2022'den beri Norveç Merkez Bankası Başkanı, Elvira Nabiullina 2013'ten beri Rusya Merkez Bankası Başkanı, Maiava Atalina Ainuu-Enari 2011'den beri Samoa Merkez Bankası Başkanı, Catia Tomasetti 2018'den beri San Marino Merkez Bankası Başkanı, Caroline Abel 2012'den beri Seyşeller Merkez Bankası Başkanı, Nguyen Thi Hong 2020'den beri Vietnam Merkez Bankası Başkanı, Elizabeth Genia 24 Ocak 2023'ten beri Papua Yeni Gine Merkez Bankası Başkanı ve Than Than Swe 2022'den beri Myanmar Merkez Bankası Başkanı olarak görevini sürdürüyor.

Öte yandan ABD'de bazı bölgesel merkez bankalarına da kadınlar liderlik ediyor. Susan Collins 2022'den beri Boston Fed Başkanlığı, Lorie Logan 2022'den beri Dallas Fed Başkanlığı, Loretta Mester 2014’ten beri Cleveland Fed Başkanlığı, Mary Daly de 2018'den beri San Francisco Fed Başkanlığı görevinde bulunuyor.

Kadın merkez bankası başkanları listesine son alarak TCMB Başkanlığı'na atanan Hafize Gaye Erkan katıldı.

KURULUŞUNDAN GÜNÜMÜZE TCMB BAŞKANLARI

Bu arada, farklı kurum ve kuruluşlar tarafından yürütülen işlevlerin tek elde toplanmasının ardından 3 Ekim 1931'de faaliyetlerine başlayan Merkez Bankası'nda, kuruluşundan günümüze şu başkanlar görev yaptı:

"Selahattin Çam (1931-1938), A. Kemal Zaim Sunel (1938-1949), Mehmet Sadi Bekter (1949-1950), Osman Nuri Göver (1951-1953), Mustafa Nail Gidel (1953-1960), Memduh Aytür (1960), İbrahim Münir Mostar (1960-1962), Ziyaettin Kayla (1963-1966), M. Naim Talu (1967-1971), Memduh Güpgüpoğlu (1972-1975), Cafer Tayyar Sadıklar (1976-1978), İ. Hakkı Aydınoğlu (1979-1981), Osman Şıklar (1981-1984), Yavuz Canevi (1984-1986), Dr. Rüşdü Saracoğlu (1987-1993), Dr. N. Bülent Gültekin (1993-1994), Ş. Yaman Törüner (1994-1995), Gazi Erçel (1996-2001), N. Süreyya Serdengeçti (2001-2006), Durmuş Yılmaz (2006-2011), Doç. Dr. Erdem Başçı (2011-2016), Murat Çetinkaya (2016-2019), Murat Uysal (2019-2020), Naci Ağbal (2020-2021), Prof. Dr. Şahap Kavcıoğlu (2021-2023)."

BOĞAZİÇİ MEZUNU

İstanbul'da 1982 yılında doğan Erkan, İstanbul Erkek Lisesi'nden mezun olmasının ardından Boğaziçi Üniversitesi Endüstri Mühendisliği bölümünü 2001'de tamamladı.

Eğitimine ABD'de devam eden Erkan, 2005'te Princeton Üniversitesi'nde yöneylem araştırması ve finans mühendisliği alanında doktora derecesi aldı. Erkan, Harvard Business School'da yönetim bilimleri ve Stanford Üniversitesi'nde liderlik üzerine iki eğitim programını da tamamladı.

Kariyerine 2005 yılında Goldman Sachs'ta başlayan Erkan, burada görev yaptığı 9 yıl boyunca ABD'deki büyük bankalar ile sigorta şirketlerinin yönetim kurulları ve üst düzey yönetim ekiplerine bilanço yönetimi, stres testi ve sermaye planlaması, risk yönetimi, birleşme ve satın alma konularında danışmanlık hizmeti verdi.

First Republic Bank'ta 2014 yılında çalışmaya başlayan Erkan, burada çalıştığı yaklaşık 8 yıl süresince eş icra kurulu başkanı (Co-CEO), başkan, yönetim kurulu üyesi, yatırım direktörü, mevduat direktörü ve risk eş direktörü olarak görev yaptı.

Merkezi ABD'de bulunan mücevher şirketi Tiffany & Co'da 2 yıl yönetim kurulu üyesi olan Erkan, 2022'de, Fortune 500'de yer alan küresel finans danışmanlığı şirketi Marsh McLennan'ın yönetim kuruluna katıldı.

San Francisco Business Times'ın 2018'deki araştırmasına göre, Amerika'nın en büyük 100 bankasında başkan veya CEO unvanına sahip 40 yaşın altındaki tek kadın olan Erkan, aynı yıl San Francisco Business Times'ın "40 Yaş Altı 40 Listesi" ile Crain New York Business'ın "40 Yaş Altı 40 Listesi"nde yer aldı.

Erkan, 2019 yılında da Crain's'in "Bankacılık ve Finans Sektöründe Önemli Kadınlar Listesi" ile American Banker'ın "İzlenmesi Gereken Kadınlar Listesi"ne girdi.

Bankacılık, yatırım, risk yönetimi, teknoloji ve dijital inovasyon konularında uzmanlığa sahip olan Erkan, Princeton Üniversitesi Yöneylem Araştırması ve Finansal Mühendislik Bölümü Danışma Konseyi'nde de görev yapıyor.