Türkiye, iklim değişikliği sözleşmesinde "arada" kaldı

ANKARA (AA) - NURAN ERKUL - Birleşmiş Milletler (BM) İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi'nin "gelişmiş ülkeler" listesinde "özel" konumda bulunan Türkiye'nin, ABD ve AB'deki gibi gelişmiş ülkelerle aynı yükümlülüklerin altına girmesinin haksızlık olduğu dile getiriliyor.

Fransa'da 30 Kasım- 11 Aralık 2015'te gerçekleştirilen Paris İklim Değişikliği Konferansı'nda (COP21) taraf ülkeler, Türkiye'nin gelişmiş bir ülke olduğu ve bu sebepten "gelişmiş ülkeler" listesinde kalması gerektiği yönünde görüş bildirdi. Ayrıca, taraflar Türkiye'nin anlaşma öncesinde bulunan "özel statüsünün" de kaldırılması ve Amerika, İngiltere veya Avrupa Birliği gibi aynı yükümlülüklerden sorumlu olması gerektiği görüşünü dile getirdi.

AA muhabirinin edindiği bilgiye göre, Türkiye bu listede bulunmak istemiyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı yetkilileri, Türkiye'nin "gelişmiş ülke" olarak gösterilmemesi gerektiğini ifade ederek, "Bu konular bu şekilde konuşuldu, kabul edildi fakat hala imzalanmadı. İmzalanma süreci bu yıl nisanda başlayacak ve 2020'ye kadar sürecek. Paris İklim Anlaşması'nı kabul eden taraflar Türkiye'nin bunu Meclis'ten geçirerek kabul etmesini istiyorlar. Türkiye'nin imza atması gibi bir zorunluluğu yok. Atmadığımız taktirde Kyoto Protokolü'nde imza attığımız koşullarla devam edeceğiz, ama 'çevreci tarafımızı göstermemiz' gerektiği yönünde söz konusu taraflardan bir talep var" diye konuştu.

Bu talepler karşısında Türkiye'nin imza atma ihtimalinin bulunduğunu dile getiren yetkililer, Türkiye'nin gelişmiş ülkeler listesinde yer alması durumunda karbon azaltım taahhütünü yerine getirmesi gerektiğini ve yatırımlar konusunda da kısıtlamalarla karşı karşıya kalacağını vurguladı.

Türkiye'nin gelişmiş ülkeler listesinde özel statüsünün kaldırılarak bulunmayı kabul etmesi halinde ise düşük karbonlu ekonomiye geçiş için teknolojik ürünlerde çok fazla satın almalar olacağını belirten yetkililer, bunu kabul ettirmek isteyen teknolojisi gelişmiş ülkelerin bu şekilde daha fazla para kazanacağına ve Türkiye'nin de verdiği taahhütü yerine getirmek zorunda kalacağına dikkati çekti.

Yetkililer, "Bu durumda Türkiye, karbondioksit salınımını yüzde 21 arttırımdan azaltım taahhütünü yerine getirecek. Bu miktarsa Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından Türkiye'nin 2030 yılında karbondioksit salınımının 1 milyar 175 milyon ton seviyesinde olacağı tahminiyle 925 milyon tona indirilmesi öngörüsüyle hesaplanıyor" bilgisini verdi.

- "ABD ve Türkiye aynı yükümlülüklerin altına girmemeli"

Yetkililer ayrıca, gelişmiş ülkeler listesinde özel statüsü bulunmadan kalması talep edilen Türkiye'ye karşılık, dünya ekonomisinde neredeyse süper güç haline gelmiş Çin'in "gelişmekte olan ülkeler" listesinde olmasını "büyük bir haksızlık" olarak nitelendirdi.

Türkiye'nin gelişmiş ülkeler statüsünde bulunması ile taahhütlerin yerine getirilmesi için teknolojik ve hibrit ürünlere talebin artacağını dile getiren yetkililer, bu ürünleri yurt dışından almak için harcanacak paranın dış denge açısından sıkıntı oluşturacağına dikkati çekti.

Yetkililer, elektronik araçlar gibi ürünlerin kullanılmaya başlanması ile elektriğe daha bağımlı bir hale gelineceğini vurgulayarak, "Hem yerli kaynağımız olan kömürü kullanamayacağız hem de tüketim talebimiz artacağı için doğalgaza bağımlılığımız artacak. Türkiye, Avrupa ülkeleri arasında kişi başı karbon salınımı en düşük olan ülke, Almanya'da bu miktar Türkiye'nin 5, ABD'de ise neredeyse 8 katı. ABD gibi büyük bir ülke ile Türkiye'nin aynı yükümlülükler altına girmesi de ayrı bir haksızlık" değerlendirmesinde bulundu.