Yemen'de ateşkese doğru

SANA (AA) - Yemen'de uzun süredir devam eden çatışmaların ardından Kuveyt'te 18 Nisan'da düzenlenecek müzakereler için iyi niyet göstergesi olarak ilan edilen ateşkesin bu gece yürürlüğe girmesi bekleniyor.

Birleşmiş Milletler (BM) Yemen Özel Temsilcisi İsmail Veled Şeyh Ahmed'in çatışmaların durması kararının 10 Nisan gece yarısı itibarıyla başlayacağını açıklamasıyla umutlanan halk, ateşkesin ardından şiddetin tamamen sona ermesini temenni ediyor.

Bir yıldan uzun süredir devam eden savaşa son verilmesini bekleyen halk, sakin ve huzurlu bir hayata kavuşmak için BM gözetimindeki ateşkese riayet edilmesini ve Kuveyt'te yapılacak müzakerelerin olumlu sonuçlanmasını istiyor.

AA muhabirine konuşan Taiz sakinlerinden Muhammed el-Adini, kentte Husiler ile devrik Cumhurbaşkanı Ali Abdullah Salih yanlıları ve yönetim yanlısı güçler arasında yaşanan şiddetli çatışmaların ardından halkın bu gece yürürlüğe girmesi planlanan ateşkesi beklediğini belirtti.

"Bir günümüz de silah sesi duymadan geçsin istiyoruz. Şiddet olaylarından bıktık artık. Çatışmalar nedeniyle ayrıldığımız evlerimize dönmeyi umuyoruz" diyen Adini, bu kez Kuveyt'te düzenlenecek müzakerelerden umutlu olduklarını söyledi.

Gözlemciler de tüm tarafların barışa yönelmesi ve ateşkes için askeri heyetler gönderme girişiminde bulunmasıyla bu ateşkesin öncekilerden farklı olacağını düşünüyor.

El-Hudeyde Üniversitesi Kriz Yönetimi Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Nebil eş-Şercebi özellikle Husilerin bu kez daha ciddi olduklarını göstermeleri nedeniyle ateşkesin uygulanması konusunda olumlu göstergelerin olduğunu belirtti.

Şercebi, "Bu müzakerelerden önce uluslararası hareketlilik yoğundu. Eğer hükümet ateşkes öncesi aradığı zaferleri elde edebilirse ihlaller olmaz. Tersinin olması ve Husilerin ilerleme kaydetmesi durumunda onların daha fazla toprak elde etme iştahları artar ve ateşkes kırılgan olur." ifadelerini kullandı.

- 4'üncü ateşkes başlıyor

Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon güçleri tarafından 25 Temmuz 2015'te tek taraflı ilan edilen ve Husilerin uymadığı ateşkes dikkate alınmazsa bu, silahların susması için tarafların uzlaştığı 4'üncü girişim olacak.

Yemen savaşında ilk olarak BM, çatışan tarafların onayıyla halka yardım ulaştırılabilmesi için 23 Mayıs 2015'te beş günlük insani ateşkes ilan etti. Ancak ilk saatlerden itibaren Husilerin ihlaline maruz kalan ateşkes başarılı olamadı. BM, 10 Temmuz 2015'te Yemen'de yeni bir ateşkes ilan etti. Ancak yine ilk saatlerde Husiler ile devrik Cumhurbaşkanı Ali Abdullah Salih yanlılarının Taiz ve diğer illerde saldırılara devam etmeleri ve koalisyon güçlerinin de onlara karşılık vermesiyle bu ateşkes de bozuldu.

BM, 15 Ocak 2016'da bir kez daha ateşkes ilan etti. Ancak hükümet güçlerinin Midi, El-Cevf ve başkent Sana yakınlarında ilerlemesi ve Husilerin Taiz ile Marib kentlerine saldırılara devam etmesi nedeniyle bu ateşkes de diğerleri gibi başarısızlıkla sonuçlandı.

- Tarafların tutumu

Yemen hükümeti yetkilileri, Kuveyt'te barış için masaya oturacaklarını vurguluyor. Başbakan Ahmed Abid bin Dağr, perşembe günü Bakanlar Kurulu toplantısının ardından yaptığı açıklamada, "Kuveyt'e elimizde zeytin dalı ve Arafat'ın silahıyla gidiyoruz” dedi. Dağr, Husileri işaret ederek, "Maalesef diğer tarafın daha önce sözünde durmadığını ve anlaşmaya uymadığını tecrübe ettik." ifadelerini kullandı.

Hükümet kaynakları, Kuveyt'e ulaşan heyetlerinde Tuğgeneral Salih ez-Zendani, Kurmay Yarbay Semir es-Sabri ve Abdalilah es-Samii ile subay Abdullah Osman ve İzzeddin el-Hatemi'nin yer aldığını kaydetti.

Ateşkes anlaşması taslağını iki gün önce başkent Sana'ya ulaşan BM heyetinden teslim alan Husiler ile Salih yanlıları ise bazı maddelerle ilgili çekinceleri bulunduğunu belirtirken son tutumlarına ilişkin ayrıntılı açıklama yapmadı.

Siyasi kaynaklar ise Husiler ile Salih'in partisinin, anlaşmada yer alan "Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon güçlerine ait uçakların ateşkes süresince karadaki gelişmeleri takip için uçmaya devam etmesi" şeklindeki maddeye karşı olduğunu belirtti.

Uçakların uçuşuna izin verilmemesini isteyen Husilerin, müzakerelerin, hükümet ile aralarında değil, siyasi oluşumlar arasında yapılmasını talep ettiği kaydedildi.

Çekincelere rağmen Husiler ile Salih'in partisinin, Kuveyt'e ateşkes için özel askeri heyet gönderdiği ifade edildi. Heyette, Tuğgeneral Ahmed Naci Mani, Kurmay Yarbaylar Ali el-Muşki ve Ali ez-Zefif, Amin el-Mueyyid, Huseyin Haşim, Muhammed eş-Şerefi’nin bulunduğu bildirildi.

- BM Temsilcisi Ahmed'in ateşkes açıklaması

BM Yemen Özel Temsilcisi İsmail Veled Şeyh Ahmed, daha önce yaptığı açıklamada, müzakerelerin, geri çekilme, silahların teslimi, güvenlik düzenlemeleri, siyasi çözüm ile mahkum ve tutukluların serbest bırakılması için bir komite kurulmasıyla birlikte 5 konu üzerinde yürütüleceğini bildirmişti.

Yemen'de müzakerelerin yeniden başlaması ve çatışmaların durması konusunda tarafların anlaştığını belirten Veled Şeyh Ahmed, ülke genelinde çatışmaların durması kararının 10 Nisan gece yarısı itibarıyla başlayacağını, 18 Nisan'da da tarafların katılımıyla Kuveyt'te müzakerelerin yeniden başlayacağını açıklamıştı.

Yemenli taraflar arasındaki müzakerelerin birinci ve ikinci turu BM gözetiminde İsviçre'de gerçekleşmiş ancak anlaşma sağlanamamıştı.

Uzun süredir siyasi istikrarsızlığın yaşandığı Yemen'de meşru yönetim ve Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon güçleri, ülke topraklarının yüzde 75'ini kontrol altına almış durumda ancak başkent Sana hala Husilerin elinde bulunuyor.