50/D sorununda çözüme ilk kez bu kadar yakınız

Eğitim-Bir-Sen Konya 2 No’lu Şube Başkanı Şenol Metin, akademik personelin 50/D sorununun çö -zümüne ilk kez bu kadar yakınlaşıldığını ifade ederek çözüm önerilerinden bahsetti.

Eğitim Bir-Sen Konya 2 No’lu Şube Başkanı Şenol Metin, geçen pazartesi günü Yükseköğretim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Erol Özvar’ın, akademinin en trajik sorunu olan 50/D sorununa dair yaptığı açıklamayı değerlendirdi. Açıklamanın çok değerli olduğunu belirten Metin yaptığı açıklamada konuyla ilgili olarak şunları ifade etti: “Yükseköğretim Kurulu Başkanı özetle sorunun farkında olduklarını, 50/D statüsünde görev yapan Araştırma Görevlilerini bir nebze rahatlatmayı hedeflediklerini ifade etti. Araştırma görevliliği kadrosu geleceğin bilim insanlarını yetiştirmek üzere tahsis edilmektedir. Araştırma görevliliği ile akademisyenliğe başlayan genç bilim insanları, yüksek lisans, doktora, doktor öğretim üyeliği ve nihayetinde doçentlik sürecine kadar her 1-2 yılda bir görev süresinin uzatılıp uzatılmayacağı belirsiz, stresli bir memuriyet ile eğitimlerini sürdürmek mecburiyetindedirler. Bu belirsizlik içinde bilim üretmeye çalışmaktadır.

“SÖZÜN BİTTİĞİ YERDEYİZ”

2018 yılından sonra araştırma görevlileri 50/D kadrosu kapsamında istihdam edilerek akademisyenliğe giriş basamağı olan araştırma görevlileri doktorasını bitirdikleri gün işsiz kalmaktadırlar. Yüksek Lisans ve doktora öğrencileri arasından seçtiğimiz araştırma görevlileri en az 15 yıl süren, kadro güvencesinin olmadığı, kamu kesimindeki en eğitimli kesim olan öğretmenlerin bile ancak yüzde 9’unun yüksek lisans mezunu olduğu gerçeğinde, doktora mezunu öğretmenimizin sayısı yüzde 1 bile değilken, yıllık 100 bin kamu istihdamı içinde sadece ve sadece 8 bin 500 doktora mezununa işsizlik kaygısı yaşatıyorsak sözün bittiği yerdeyiz demektir.

ARAŞTIRMA GÖREVLİLERİ MOBBİNGE MARUZ KALIYOR

8-9 yıllık yüksek lisans ve doktora eğitim maliyeti hariç olmak üzere sadece araştırma görevlisi maaşı olarak 700-800 Bin TL ödediğimiz dikkate alındığında, bir araştırma görevlisinin doktorası bittiğinde işsizliğe mahkum edilmesinin hiçbir izahı yoktur. 50/D statüsünün güvencesizliği nedeni ile Araştırma görevlilerinin yüzde 47,7’si mobbinge maruz kalmaktadır ki bu korkunç bir orandır. Küresel rekabette yeni güç kaynağı bilgi üretme kapasitemizin geliştirilmesi için fevkalede önemli olan Araştırma görevlilerinin ülkenin en cins beyinlerini çekecek bir meslek olması gerekir iken 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 50/D maddesi ile bu mümkün değildir.

ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Çözüm önerimiz; Araştırma görevlilerin farklı istihdam biçimlerine son verilerek tek tip istihdam esas olmalı, 50/D kapsamında istihdamdan vazgeçilmelidir. İş güvencesini önceleyen bir istihdam modeli hayat bulmalıdır. Araştırma görevlilerinin doktora eğitimini tamamlama sonrası sözleşmesi feshedilmeyerek 2 yıl süre ile doktor araştırma görevlisi olarak görevine devamı sağlanmalıdır. Ardından, Yükseköğretim Kurulu bünyesinde oluşturulan Kariyer Ofisi aracılığıyla öğretim üyesi ihtiyacı olan üniversitelere yönlendirmesi yapılmalıdır. YÖK, doktor öğretim üyesi kadrolarının yüzde 30’unu bu modelde merkezi sistemle Kariyer Ofisi aracılığı ile kullanmalı, kalan yüzde 70 kadro ise eskiden olduğu gibi cari usulle üniversiteler tarafından kullanılmaya devam etmelidir. Buna rağmen 2 yıl sonrasında akademisyen olarak istihdam imkanı bulamayan araştırma görevlileri üniversite ve ilgili kurumların laboratuvarlarında AR-GE mühendisi, veteriner, öğretmen, uzman gibi kadrolara atanmalıdır. Böylece kamunun insan kaynağı da daha nitelikli hale gelecektir.

İYİLEŞTİRME SORUNU DA ÇÖZÜMÜ DE ERTELEYECEKTİR

Sonuç olarak, seçme hakkı 50/D statüsünde görev yapan araştırma görevlilerimize tanınarak; 2 yıl süre ile doktor araştırma görevlisi olarak istihdam. Performansa dayalı doktor araştırma görevlisi/öğretim görevlisi/öğretim üyesi olarak istihdam. Üniversitelerde dahil olmak üzere kamunun Ar-Ge laboratuvarları ile kamu kurumlarının öğretmen, veteriner, uzman, mühendis kadrolarında istihdam. Modelleri senkronize, birbirini ikame ederek hayata geçirilmelidir. Yükseköğretim Kurulu Başkanı’mızın ‘Bir nebze iyileştirme’ sorunu da çözümü de erteleyecektir.”