7 yerli keçi ırkı daha koruma altına alındı

Toroslar başta olmak üzere Konya’nın dağlık bölgelerinde yaygın olarak yetiştirilen ‘Kıl Keçisi’ ile ‘Honamlı Keçisi’nin de aralarında olduğu ırklarda ıslah projesi devam ederken 7 yerli keçi ırkı da, Bakanlık tarafından koruma altına alındı.

Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yürütülen projeler çerçevesinde Kilis, Honamlı, Abaza, Kaçkar, Ankara, Halep ve Mahalli keçi ırkları koruma altına alındı. Bakanlık bünyesindeki Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM) Hayvancılık ve Su Ürünleri Araştırmaları Dairesi Başkanlığı tarafından küçükbaşta 2005 ve büyükbaşta 2011'den beri sürdürülen "Halk Elinde Islah Ülkesel Projesi" meyvelerini veriyor. Projelerde zooteknist, veteriner hekim, tekniker ve teknisyen olmak üzere 164 teknik eleman istihdam ediliyor.

Küçükbaş projelerinde keçi ırkı da önemli bir yer tutuyor.

12 MİLYONDAN FAZLA KEÇİ VAR

Keçi varlığı bakımından dünyanın önde gelen ülkelerinden olan Türkiye'de 2021 verilerine göre 12 milyondan fazla keçi bulunuyor. 1990'lı yıllarda düşüşe geçen ve 5 milyona kadar gerileyen keçi varlığı, küçükbaş hayvancılığa yapılan önemli desteklemeler, kayıt altına alma ve örgütlenme uygulamalarıyla 12 milyon seviyesine ulaştı. Proje kapsamında, yerli keçilerde 37 olan alt proje sayısı, 2022'de 10 alt projenin daha ilave edilmesiyle 47'ye çıktı. Böylece 296 bin 100 baş anaç yerli keçi ıslah programına alınmış oldu. Projelere yerli keçi ırkları Ankara keçisi, Kıl keçisi, Honamlı keçisi, Kilis keçisi, Maltız keçisi, Şam keçisi ve Türk Saanen keçisi dâhil edildi. Bu ıslah çalışmalarıyla aynı zamanda az sayıda hayvan varlığına sahip olan Kilis, Honamlı, Abaza, Kaçkar, Ankara, Halep ve Mahalli keçi ırkları proje kapsamında koruma altına alındı. Keçi, küresel ısınmanın yol açacağı olumsuz iklim koşullarında yaşayabilecek en dayanıklı hayvan olarak değerlendiriliyor. Projelerle Türkiye'nin, keçi yetiştiriciliğinde yakın bir zamanda damızlık merkezi haline gelmesi ve kendi coğrafyasıyla yakın çevresindeki bölgelere kırsal kalkınmayı desteklemek adına damızlık ihracatı yapabilecek seviyeye ulaşması hedefleniyor.

KIL KEÇİSİ (KARA KEÇİ) VE ÖZELLİKLERİ

Konya’da özelikle Toroslarda yaygın olarak yetiştirilen Türkiye’deki keçi varlığının da önemli bir bölümünü oluşturan “Kıl Keçisi” ya da “Kıl Keçi” veya “Kara Keçi”, Türkiye'de en yaygın evcil keçi ırkı olarak, Anadolu’nun her türlü iklim ve toprak koşullarına adapte olmuş, kötü bakım ve besleme koşullarında yetiştirilebilen, sağlam vücut yapılı, uzun yürüyüş kabiliyetli, sıcak ve soğuğa karşı toleranslı, hastalıklara karşı dayanıklı, fundalık ve makiliklerden en iyi faydalanabilen, meyilli ve kayalık araziye en iyi tırmanabilen ve sert iklime dayanıklı bir tür olarak biliniyor. Erişkin erkekler ortalama 65-90 kg, dişiler ortalama 45-65 kg canlı ağırlığa sahip Kombine verimli, yetersiz bakım-besleme ile her türlü iklim koşullarına uyabilen, dayanıklı bir ırk olan ‘Kıl Keçisi’nde ortalama olarak 180-220 gün süren lakasyonda, yüzde 3-4 yağlı, 80-150 litre süt verimi bildirilirken doğumda keçi başına ortalama 1 oğlak elde edilmektedir. Öncelikli verimi çoğu yörede et olan tür, süt ve kıl üretimi bakımından da önem taşıyor.

HONAMLI KEÇİSİ

Bakanlıkça korumaya alınan Honamlı Keçisi; Akdeniz Bölgesi, Toros Dağları etekleri, Antalya, Konya ve Isparta yörelerinde yetiştirilen ve çok benzetilen ‘Kıl Keçi’lerden farklı olarak dışbükey bir burun yapısı ve kısa üst dudak yapısı ile dikkati çekiyor. Renk çoğunlukla siyahtır. Alın ve ayaklarda beyaz lekelere rastlanıyor. Doğum ağırlığı 3,86 kg olan Honamlı keçilerinde canlı ağırlık 73,4 kg, günlük süt verimleri 537-1505 gram. Keçilerin 120 gün canlı ağırlığı 25,8-31,2 kg arasında değişiyor.

KİRİŞCİ: DESTEK VE UYGULAMALARIN GÜZEL SONUÇLARINI GÖRÜYORUZ

Tarım ve Orman Bakanı Prof. Dr. Vahit Kirişci, konuyla ilgili yaptığı değerlendirmede destekleme, düzenleme, uygulama ve araştırmalar başta olmak üzere yaptıkları çalışmalarla hayvansal üretimini ileri bir noktaya taşıma gayretinde olduklarını belirtti. Halk Elinde Islah Ülkesel Projesi kapsamında başarılı sonuçlar aldıklarına dikkati çeken Kirişci, küçükbaş ıslah projesiyle yıllık 500 bin baş üstün vasıflı damızlık materyalin sektöre kazandırıldığını aktardı. Kirişci, manda ıslah ve destekleme politikaları sayesinde manda sayısını 85 bin baştan, yüzde 118 artışla 185 bin başa çıkardıklarını bildirdi. Kirişci, hayvancılık gen bankalarında 18 küçükbaş, 7 büyükbaş ve 5 at ırkına ait 88 bin genetik materyali sakladıklarına işaret ederek, "2002'den bugüne hayvancılık sektöründeki desteklerin tarımsal destek içindeki payını yüzde 4,4'ten yüzde 25'e çıkardık. Çok şükür bu desteklerin ve uygulamaların güzel sonuçlarını da görüyoruz. Ayrıca yerli hayvan ırkları geliştirme konusuna özel bir önem veriyoruz." ifadelerini kullandı.