ABD'deki müzeden, Ortadoğu barışına Selçuklu örneği

NEW YORK (AA) - SELÇUK ACAR - ABD'nin New York kentindeki dünyaca ünlü Metropolitan Müzesi'nde 27 Nisan'da açılacak Selçuklu sergisinin Türk küratörü Deniz Beyazıt, "Metropolitan bu sergiyle, bugün şiddetin yaygın olduğu Ortadoğu'da bir dönemin hakimi Selçukluların farklı kültürlere ve dinlere ne kadar saygı gösterdiğini anlatmak istiyor." dedi.

Bugünlerde kapsamlı bir Selçuklu sergisine hazırlanan Metropolitan Müzesi (Met), İslam sanatları bölümündeki bazı Selçuklu eserleri ile dünyanın değişik bölgelerinden ödünç getirttiği aynı döneme ait eserleri sergileyecek.

Müzenin tek Türk küratörü olan ve Selçuklu dönemi sergisinde de çalışan Beyazıt, AA muhabirine sergi hakkında açıklamalarda bulundu.

Sergiyle ilgili çalışmalara i2012'de başladığını ve hazırlıkların 4 yıldır devam ettiğini belirten Beyazıt, "Öğrencilik yıllarının sonlarından itibaren böyle bir sergi yapmayı hayal ediyordum. Hayalimin sergisiydi." ifadesini kullandı.

- Selçuklu dönemindeki hoşgörü anlatılmak isteniyor -

Beyazıt, tam adı "Saray ve Kozmoz: Selçukluların Yükselme Dönemi" (Court and Cosmos: The Great Age of the Seljuqs) olan sergi hakkında şunları söyledi:

"Bugün DAEŞ şiddetinin ortaya çıktığı topraklarda bir dönem Selçukluların hoşgörüsü hakimdi. O dönemde bu topraklarda farklı din ve kültürlere saygı öne çıkarken, ticaret ve sanat çok gelişmişti. Metropolitan bu sergiyle, bugün şiddetin yaygın olduğu Ortadoğu'da bir dönemin hakimi Selçukluların farklı kültürlere ve dinlere ne kadar saygı gösterdiğini anlatmak istiyor."

Beyazıt, "Umarım insanlar Selçuklu dünyasının değerini anlar. Bir Türkiyeli olarak böyle bir projeye katkıda bulunabilmek çok heyecan verici." şeklinde konuştu.

- "Çok kapsamlı bir sergi"

Beyazıt, sergiyle ilgili şu bilgileri verdi:

"İlk defa Büyük Selçuklu, Anadolu Selçuklu ve Selçuklu beyliklerini kapsayan tüm Selçuklular üzerine bu derece kapsamlı bir sergi yapılıyor. Yani toprak ve kronoloji açısından çok kapsamlı. Ayrıca uluslararası sergi olması açısından da önemli. Bir de sergide dünyanın değişik bölgelerinden 270 eser yer alırken, eserlerin bazıları daha önce hiçbir şekilde başka yerlerde sergilenmesi için ödünç verilmemiş. Bu arada Türkmenistan'dan ilk defa bir sergi için ABD'ye eser geliyor."

Dünyada ilk defa Selçuklu dönemine ait bu derece kapsamlı bir sergi düzenleneceğini vurgulayan Beyazıt, sergide "seramik ve metal eserler, el yazmalar, tahta eserler, taş oymalar ile alçı ve çok az da olsa tekstilden yapılma eserlerin" yer alacağını bildirdi.

Beyazıt, "Çok farklı yerlerden gelen sergilenecek eserler aynı anda görülebilecek. Mesela British Müzesi'nden gelen Blacas İbriği, Avusturya'dan gelen eşsiz Artuklu tabak ve Floransa'dan gelen Şahname gibi." dedi.

- "Her açıdan gelişmiş bir medeniyet"

Selçuklu döneminde kültürel ve ticari gelişmenin nedenleri hakkındaki düşüncelerini de açıklayan Beyazıt şöyle devam etti:

"Emeviler ve Abbasi dönemlerinde sanat, kültür ve bilim açısından güzel bir temel hazırlanmıştı. 10'uncu yüzyılda kağıt, İslam dünyasında yaygın olmaya başladı. 11'nci yüzyılda Selçuklu döneminde sultanların ve emirlerin bilim ve teknolojiye karşı merak ve desteği sayesinde Orta Asya'dan Anadolu'ya ve tüm İslam dünyasında, Akdeniz'in ötesinde bilim, teknoloji daha da kolay yayılıp, gelişti."

Selçuklu döneminin her açıdan çok gelişmiş bir medeniyet olduğunun altını çizen Beyazıt, "Selçuklu topraklarında ciddi bir ekonomik gelişme yaşandı. Orta sınıf çok gelişti ve böylece seramik ve metal eserler çoğaldı. Yeni teknikler keşfedildi ve her yere yayıldı." ifadesini kullandı.

Selçuklu sultanlarının sanat ve bilime ilgi duyduklarını belirten Beyazıt, şunları söyledi:

"Selçuklu sultanları sanatı çok severken, bilim ve teknolojiye de çok meraklı olup, destek veriyorlardı. Özellikle Anadolu, Suriye ve Irak'ta yaygın olan Hristiyanlara önem verdikleri için bunun sanat ve kültürde çok özel ve ilginç sonuçları oldu. Figürlü sanat mesela çok yaygındı ve bunu dini eserlerde bile görebiliyoruz."

Serginin 3 küratöründen biri olan Beyazıt, Fransa'da Sorbonne Üniversitesi'nde sanat tarihi okudu. Beyazıt, İngiltere'deki Oxford Üniversitesi'nde doktorasını tamamladıktan sonra British Müzesi'nde küratör yardımcısı olarak çalışmaya başladı. Daha sonra Metropolitan Müzesi'nde küratörlüğe devam eden Beyazıt, 2011'de açılan İslam Sanatları bölümündeki sergide küratör yardımcısı olarak görev almıştı.