Anadolu'nun ilk şehitliği de burada: İşte Konya'nın en büyük mezarlığı

Anadolu'nun ilk şehitliği de burada: İşte Konya'nın  en büyük mezarlığı
 S. Yazı İşleri Müdürü
Selçuklu, Beylikler, Osmanlılar ve Cumhuriyet dönemlerinde kullanılan mezarlık, türbelerin etrafının defin işleminde kullanılmasıyla büyüyerek günümüze kadar ulaşmış mezarlık, Konya'nın en büyük mezarlığı.

Musalla Mezarlığı; Tarihî bir mezarlık.

Selçuklu ilçesi, Medrese Mahallesi, Ankara Caddesi, Nu. 41 adresinde yer alan yamuk planlı mezarlık, 191.875 m2lik geniş alanıyla Konya’nın en büyük mezarlığı. Mezarlığın dokuz giriş kapısı bulunmakta. Bunlardan doğuda Ankara Caddesi üzerinde bulunan Kalenderhane Kapısı ve güneyde Yeşilbahar Sokağı’nda bulunan Parsana Kapısı mezarlığın ana girişleri. Moloz taş örgülü çevre duvarı 2002 yılında andezitle kaplanmış ve üzerine demir parmaklıklar yapılmış. Numaralandırılmış adalara ayrılan mezarlıkta ana ve ara yollar vasıtasıyla rahatça gezilebilmekte. Mezarlık düzenli olarak ağaçlandırıldığından yeşil bir görünüm arz eder.

aw229964-03-yw5m-jpg.webp

CENNET ÇUKURU’NDA TOPLANAN MEZAR TAŞLARI TİPOLOJİK AÇIDAN OLDUKÇA ZENGİN

İç kısımda çok sayıda çeşme mevcut. Mezarlığa defin işlemi hâlen devam etmekte. Tarihî mezar taşlarının malzemesi mermer, Sille ve Gödene taşıdır. Daha çok türbelerin çevresinde ve Cennet Çukuru’nda toplanan mezar taşları tipolojik açıdan oldukça zengin. Musalla Mezarlığı'nın en önemli bölümlerinden biri de namazgâh. Namazgâh Selçuklulardan günümüze ulaşan, “Meydan” ve “Sultan Meydanı” olarak ta isimlendirilen, insanların toplandığı, bayram namazı kıldığı, yağmur duası ettiği geniş bir alan.

aw229964-08-udwj-jpg.webp

ANADOLU TÜRKLÜĞÜ'NE AİT İLK ŞEHİTLİK MUSALLA'DA

Mezarlığın kuzeyinde, 141 Nu.lı adada Cennet Çukuru olarak adlandırılan bir bölüm yer almakta. Rivayete göre Malazgirt Savaşı’ndan önce Anadolu’ya ayak basan Selçuklu öncü birlikleri şehitlerinin buraya konulması dolayısıyla burası Konya’daki ilk şehitlik. Konya'ya gelen Selçuklu askerlerinin şehit edildiği ve Anadolu Türklüğü'ne ait ilk şehitlik özelliği taşıyan Cennet Çukuru adı verilen yer, büyük boyutlardaki mezar taşları ile dikkat çekiyor. Bu alan günümüzde ahşap bir çitle koruma altına alınmış. Diğer adalara göre çukurda kalan bu bölümde oldukça eski mezar taşları bulunmakta. Üzerlerinde tarihleri bulunmamakla birlikte bir sanduka ve bir mezar taşının şekil itibariyle Beylikler Dönemi mezar taşları olduğu söylenebilir. Bu bölümdeki mezar taşlarının çoğu yan yatmış ya da toprağa gömülmüş vaziyette.

aw229964-09-smli-jpg.webp

SİRACEDDİN-İ URMEVİ'NİN TÜRBESİ GÜNÜMÜZDE MEVCUT DEĞİL

Mezarlıkta Gömeç Hatun, Şeyh Şücaeddin, Evhadeddin-i Kirmani ve Şeyh Halilî türbeleri bulunmakta. Bu dört türbe Konya Büyükşehir Belediyesi tarafından 2010 yılında onarılmış. 114 Nu.lı adada bulunan Gömeç Hatun Türbesi Selçuklu Döneminin eyvanlı türbeleri gurubuna girer. Yapı XIII. yüzyılın ikinci yarısında vefat eden Selçuklu Sultanı IV. Rükneddin Kılıçarslan’ın karısı Gömeç Hatun’a ait. 130 Nu.lı adada bulunan Evhadeddin Kirmani Türbesi kare kübik bir gövdenin sivri bir kubbeyle örtülmesinden oluşmakta. Üzerinde kitabesi bulunmayan yapı, Evhadeddin-i Kirmani (ö. 1237)’ye izafe edilmesinden ve türbenin dış görünüşünden yola çıkarak XIII. yüzyıla tarihlendirilebilir. 129 Nu.lı adada bulunan Şeyh Şücaeddin Türbesi kare planlı olup, üzeri on altı dilimli kubbeyle örtülmüş. Kitabesi bulunmayan türbenin içindeki sandukanın üzerinde ebcet hesabıyla 749/1349 tarihi okunmakta. Şeyh Halilî Türbesi, mezarlığın kuzeyinde, Namazgâh’ın güneybatısında 145 Nu.lı adada yer alır. Sekizgen planlı türbenin üzeri kubbe ile örtülmüş. Giriş kapısının önünde iki sütunlu bir revak bulunmakta. Türbe, kapısındaki kitabeye göre 998/1589 tarihlidir. Ayrıca Şeyh Halilî Türbesi’nin karşı taraflarında Siraceddin-i Urmevi’ye ait olan bir türbeden bahsedilmekte. Ancak bu Selçuklu türbesi günümüzde mevcut değil.

musallla-mezarligi-2.jpg

DÖRT PEYGAMBERİN MEZARININ OLDUĞU SÖYLENMEKTE

Musalla Mezarlığı’nın kuzeydoğusunda 1955 yılında düzenlenen Konya Askerî Şehitliği yer almakta. Şehitliğin dört tarafı duvarla çevrili. Ankara Caddesi üzerinde mezarlıktan ayrı bir giriş kapısı var. Şehitliğe defin işlemi hâlen devam etmekte. Ayrıca mezarlığın kuzeybatısında 2011 yılında Konya Polis Şehitliği düzenlenmiş. Mezarlığın kuzeybatısında Nalçacı Caddesi civarında Hıristiyan (Ermeni) Mezarlığı yer almakta. Musalla Mezarlığı’nda vali, müftü, müderris olan önemli şahsiyetlerin mezarları mevcut. Bunlar içerisinde Müderris Muhaddis Ahmet Efendi, âlimlerden Hadimli Mehmet Vehbi Çelik Efendi, Aksekili Mehmet Emin Efendi, Halil İbrahim (İzerdem) Efendi, Konya valileri İzzet Bey, Fuat Tuksal, Rıfat Özpar (Baba Rıfat) sayılabilir. Ayrıca İ. Hakkı Konyalı Şeyh Kutsi Efendi’den naklen burada bazı peygamberlerin mezarının bulunduğunu, Selçuk Es ise İklis, Merih, Çağdun (Çukudvan) ve Mihran isminde dört Peygamberin mezarının olduğunu belirtmekte.

TÜRBELERDEN SONRA ETRAFLARINA DEFİNLER YAPILMIŞ

Konya’nın en eski mezarlıklarından olan Musalla Mezarlığı’nın kesin kuruluş tarihini belirlemek çok güç. Ancak mezarlığı içindeki türbelerden yola çıkarak tarihlendirmek mümkün. Gömeç Hatun, Evhaddeddin-i Kirmani ve günümüzde mevcut olmamakla birlikte varlığından haberdar olunan Siraceddin Urmevi türbeleri Selçuklu Dönemine ait. Bu türbeler yapıldıktan sonra etraflarına definler yapılmış. Nitekim İ. H. Konyalı Gömeç Hatun Türbesi’nin yakınında Selçuklu Dönemine ait mezar taşlarını görmüş ve okumuş. Bunlardan başka türbenin yanında iki adet sanduka mevcut. Ancak üzerlerindeki yazıları okumak mümkün olmamış. Yine mezarlığın en eski yerlerinden olan Cennet Çukuru’nda da Beylikler Dönemi mezar taşlarına rastlanmakta. Selçuklu, Beylikler, Osmanlılar ve Cumhuriyet dönemlerinde kullanılan mezarlık, türbelerin etrafının defin işleminde kullanılmasıyla büyüyerek günümüze kadar ulaşmış en büyük mezarlık.

Kaynak:Pusula Haber

HABERE YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,çok uzun ve ilgili içerikle alakasız,
Türkçe karakter kullanılmayan yorumlar onaylanmamaktadır.