Buzdokuz’da “ifade Özgürlüğü” gündemde

Şiir Teori Dergisi “Buzdokuz”un 27.sayısı ‘Sanatsal İfade Özgürlüğü’ dosyasıyla yayımlandı. Geçtiğimiz günlerde okurla buluşan, mühim tespit ve teklifleriyle dikkat çeken yeni kitabı “Eleştirinin Yeni Yasaları”nın yazarı Hayriye Ünal’ın yönettiği dergi şiirimize yeni bir anlayış getirme iddiasını devam ettiriyor.

Sansürden mahremiyete, telif haklarından intihale, algoritmalar ve yapay zekâ yaratıcılığına, sanat biçimleri arasındaki sınırların şeffaflaşmasına, aktivist sanat ve sanatın inançlarla çatışmasına kadar onlarca farklı alanda ve perspektifte araştırma yapmak mümkün olduğu dosyada yer alan kısa bir Türkçe sanatsal ifade literatürü bu konuda doyurucu bir okuma yapmak isteyen okurları bekliyor. Dosya editörü Hasan Bozdaş sanatsal ifade özgürlüğüne bir çerçeve oluşturan sunuş yazısında; insan hakları hukukunun bu özgürlüğe nasıl yaklaştığını, bu özgürlüğü hangi durumlarda sınırlandırdığını, bu alandaki gerilim türlerini güncel örnekler çerçevesinde tespit etti.

Dr. Hasan Karaca, sanatın etikle olan ilişkisini estetik, ifade özgürlüğü ve toplumsal sorumluluk kavramları üzerinden ele alırken Dr. Reha Yünlüel göbekbağı metaforu üzerinden düşünsel ve varoluşsal bir inceleme gerçekleştirdi. Ali K. Metin şairin iç yasasına, nomosuna yoğunlaştığı yazısında vicdani sorumluluk temelli bir bakış açısı ortaya koyarken Tuğba B. Ünal, sanatın kamusal alanda özellikle mahremiyet hakkıyla girdiği etkileşimi, yaşadığı gerilimi ve bunların hak ihlallerine dönüşümünü irdeledi. Gökhan Bakar hem hukukçu hem sanatçı kimliğiyle intihal meselesini ele aldı.

Leyla Arsal biyosanat konusunu işlerken etik-estetik sınırları da irdeledi.

Konya’da yaşayan önemli kalemlerden Ahmet Melih Karauğuz, yapay zekâ sanatçı bir özne olabilecek mi sorusu odağında algoritma, özgünlük ve özgürlük kavramlarına yoğunlaştı. Microsoft araştırmacılarından ve Cambridge akademisyeni, yapay zekâ alanında önemli bir uzman olan Advait Sarkar, yapay zekânın bilgi üretimi süreçlerindeki rolünü analiz ederek bu teknolojilerin yaratıcılık üzerindeki etkilerini ele alıyor. Yapay zekâyla çalışan sistemler yalnızca mekanik birer yardımcı değil, aynı zamanda insanın yaratım sürecine aktif biçimde katılan ve onu biçimlendiren özneler. Sarkar'ın makalesini ayrıca değerli kılan şey, yapay zekâyla insan arasındaki etkileşimi salt teknik değil, aynı zamanda felsefi bir mesele olarak konumlandırıyor olması. Rıdvan Temiz bu önemli makaleyi Buzdokuz için çevirdi.

Buzdokuz'un kapak söyleşi alanı olan CTRL+S bölümünde sanat ve eleştiri alanındaki önemli konuların masaya yatırıldığı bir söyleşi yer aldı. Hayriye Ünal, Süreyyya Evren ile güncel sanatın bileşenlerini ve sorunlarını konuştu. Evren'in “Sanat ve Anlamın İnşası” kitabı odağında yapılan söyleşi eleştiri için de zihin açıyor.

CapsLock'ta üç güncel şiir kitabı gündemde: Şeyma Sarı, Bâki Ayhan'ın Hasta Sevgili Kış kitabını; Nergihan Yeşilyurt, Ömer Erdem'in Dolayımlar kitabını; Gökçe Özder ise Ertuğrul Rast'ın Nükleer Müzik kitabını yazdı.

Buzdokuz End'de Bir+Bir köşesinde Yusuf Koşal, sürüngen poetikasına dair teorik çalışmasını ve bir şair eleştirisini Emre Söylemez'in şiirleri ile sürdürüyor.