Cenevre'de Suriye muhalefetinden Türkiye'ye destek

Cenevre'deki Suriye görüşmelerine katılan muhaliflerin oluşturduğu Müzakere Yüksek Komitesi (MYK) sözcüsü Salim el-Muslat, Türkiye'yi kardeş ülke olarak gördüklerini belirterek, Rusya'nın Türk hava sahasını ihlal etmesini eleştirdi ve Rusya'yı Suriye barış görüşmelerini bloke etmekle suçladı.

Suriye görüşmelerinin yapıldığı BM Cenevre Ofisi önünde AA muhabirinin sorularını yanıtlayan el-Muslat, Rus Hava Kuvvetlerine ait bir SU-34 uçağının geçen cuma günü Türk hava sahasını ihlal etmesi hakkında, "Rusya uluslararası hukuku ihlal ediyor. Rusya'nın acilen bu ihlalleri durdurması gerekiyor" değerlendirmesinde bulundu.

El-Muslat, "Suriye halkının güvenliğini önem verdiğimiz gibi, kardeş Türk halkının güvenliğini de önem veriyoruz. Türkiye'nin kendini savunması için her şeyi yapma hakkı var. Daha önce Rus jetini düşürerek de doğru ve haklı bir karar verdiler" diye konuştu.

El-Muslat, İngiltere Dışişleri Bakanı Philip Hammond'ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'i DAEŞ ile mücadele eden gruplara bomba yağdırdırdığını ve ülkedeki sivil savaşın sona ermesi için gösterilen çabaları baltaladığını eleştirmesine ilişkin de "Rusya, insanlarımızı öldürüyor, Suriye görüşmelerini bloke ediyor" dedi.

Yaşanan bu gelişmeler sonrasında De Mistura ile dün planlanan görüşmeyi iptal eden MYK heyeti, yaptığı açıklamada, görüşmeler devam ederken Rusya ve rejimin saldırılarını artırdığını açıklayarak, uluslararası topluma, müzakere sürecinin güvenilirliğini garanti altına alma çağrısına bulunmuştu.

Açıklamada, "Rejim ve destekçileri özellikle de Rusya, BM'nin uluslararası hukuku uygulamaya koymaya yönelik çabalarını reddetmektedir. Suriye rejimi ve Rusya'nın tavrı, siyasi süreci daha ilk aşamada ciddi şekilde tehlikeye sokuyor. Uluslararası toplumun, sürecinin güvenilirliğini garanti altına almak için acil, ciddi ve net adımlar atmasına ihtiyacımız var" ifadeleri yer almıştı.

MYK, görüşmelerde yer almak için kuşatmaların kaldırılması, tutukluların serbest bırakılması, insani yardımların ulaştırılması ve Rus hava saldırılarının durdurulmasını talep ediyor.

Görüşmelerin gündemini 14 Kasım'da Viyana'da belirlenen ve 18 Aralık'ta BM Güvenlik Konseyi'nin Suriye'ye ilişkin 2254 nolu kararıyla kabul edilen yol haritasının hayata geçirilmesi oluşturuyor.

Buna göre, Suriyelilerin öncülüğünde ilk 6 ay içinde yani hazirana kadar tarafların müzakereleri sonuçlandırıp geçiş hükümeti kurması, bu sırada sahada ateşkes sağlanması öngörülüyor. Ardından 12 ay içinde yeni anayasa hazırlanması ve adil bir seçim gerçekleştirilmesi hedefleniyor.

Suriye'de Mart 2011'deki halk hareketlerine rejimin şiddet kullanarak yanıt vermesi üzerine başlayan iç savaşta şimdiye kadar 250 binden fazla Suriyeli hayatını kaybederken, 4,5 milyondan fazla kişi de sığınmacı konumuna düştü.

Suriye'de beşinci yılına giren iç savaşın bitirilmesine yönelik ilk adım 30 Haziran 2012'deki Cenevre-1 görüşmeleriyle atılmış ancak görüşmeler sonucu ortaya çıkan Cenevre Bildirisi hayata geçirilememişti. Cenevre-1 Konferansı'ndan sonra yayımlanan Cenevre Bildirisi, Suriye’de iç savaşa son verme hedefiyle siyasi bir geçiş sürecinin başlatılmasını, tarafların karşılıklı rızasıyla oluşturulacak ve tam yetkiye sahip olacak bir geçiş yönetimi kurulmasını, kuşatma altındaki bölgelere insani yardım gönderilebilmesini, tutukluların serbest bırakılmasını öngörüyordu.

İlk girişimin ardından, 22 Ocak 2014'te düzenlenen Cenevre- 2 Konferansı'ndan da istenilen sonuç elde edilememişti.