Kur’an ilimleri çok nazlıdır, yoğun ilgi bekler

Hafızlıkta ara vermenin çok tehlikeli olduğunu ifade eden Hafız Beyazıd Ortaarabacı, “1 hafta tatile gidip kursa dönüldüğünde 1 yıl ara vermiş gibi hissediyorsun. Din ilimlerinin böyle bir özelliği var. Sen ondan bir adım uzaklaşırsan o senden 3 adım uzaklaşır. Kur’an ilimleri çok nazlıdır, yoğun ilgi bekler” dedi.

Ezberlemek, zihinde tutmak, muhafaza etmek, saklamak, korumak anlamındaki "h-f-z" kökünden türeyen hâfız, ezberleyen, zihninde tutan, saklayan, koruyan demektir. Peygamber Efendimiz (SAV)'den sonra kıyamette şefaat etme haklarının olduğu sahih hadislerle mevcut olan hafızlar Ramazan ayı programları çerçevesinde gazetemize konuşarak hafızlığı anlattılar. Her gün bir hafızımıza yer verdiğimiz sayfamızda Hafız Beyazıd Ortaarabacı ile söyleşimiz şu şekilde:

Kısaca kendinizi tanıtır mısınız?

Adım Beyazıd Ortaarabacı. Konyalıyım. 2000 yılında doğdum.

Kaç yaşında hafızlığa başladınız?

14-15 yaşlarında hafızlığa başladım.

Hafızlık eğitimini nereden aldınız?

Hafızlığa Konevi-Der Kur’an Kursu’nda başladım. Fatih Kur’an Kursu’nda da hafızlığımı bitirdim.

Ne kadar sürede hafızlığı tamamladınız?

Tam 2 yıl sürdü. Hafızların genel ekseri başlangıç ve bitiş tarihlerini not alırlar. Benim başlangıç ve bitiş tarihlerimin arasında 1 yıl 364 gün var.

Kur’an ezberlerken nasıl bir yöntem uyguladınız?

Kur’an-ı Kerim ezberlemede çeşitli yöntemler var. Türkiye’de kullanılan yöntem her cüzün son sayfasından başlayarak en baş sayfaya doğru gitmektir. Birinci sayfayı yapıp ikinci sayfaya geçtiğimizde bir önceki ezberimizi sağlamlaştırmak için ilk o sayfayı okuruz daha sonra diğer sayfaları okuruz. Arap Yarımadası’ndaki ülkelerde ise sure üzerine yoğunlaşılır. Sureler ezberlendikçe bir diğerine geçilir.

Neden hafız olmak istemeliyiz?

Öncelikle bu farz-ı kifayedir. Yani belirli Müslümanların yapması gerekir ki tüm Müslümanların üzerinden farzı kalksın. Hafızlık dediğimiz şey ilim de ilk yapılması gereken şey. Çünkü Peygamber Efendimiz vefat etmeden evvel dini öğrenmemiz ve yaşayabilmemiz için bize bıraktığı iki kaynak var. Biri Kur’an-ı Kerim, diğeri de kendi sünnet-i seniyyesi. Bu nedenle Kur’an-ı Kerim’i güzel okumak, ezberlemek ve anlamak gerekir. Anlamak için de bazı ilimler almak gerekir. Ben tek başına hafızlığın yeterli bir ilim olduğunu düşünmüyorum. Tekrar neden hafız olmalıyız sorusuna dönecek olursak. Dinimiz bize ‘iyiliği emret, kötülükten nehyet’ diye emrediyor. Biz bunu yapabilmemiz için de tabi bulunduğumuz dinin bilgilerini öğrenmek zorundayız. Bu bilginin sağlam kaynağı ise Kur’an-ı Kerim’dir. Benim için hafız, Kur’an’ı ezberlemek ile birlikte dini anlatabilen insandır.

Hafızlıkta başarının formülü nedir?

İnanmak, istikrar ve sebat etmek çok önemli.. Hafızlığın belli başlı dönemlerde insan zorlanır. Hafızlık ortalama 1.5-2 yıllık bir süre içerisinde bitecek bir süreç. Hafızlık eğitiminde oturursun ve sürekli Kur’an ile ilgilenirsin. Günün 24 saatinin belki 10 saatini onunla geçirirsin. Çünkü ezbere aldığın bir kitap var. Ben dünya üzerinde 600 sayfayı ezberleyip de bununla ilgili sınava giren hiçbir sistem görmedim. Bu nedenle yoğun ilgi gerektiren bir ilim. İstikrar da çok önemli. Peygamber Efendimiz, ‘Yapılan ibadetlerin en güzeli az da olsa devamlı olandır’ buyuruyor.

Hafızlığın insan davranışlarındaki etkileri nelerdir?

Öğrendiğimiz ve bildiğimiz şeylerden mesulüz diye bir durum var. Hafız olan insan, ezberini yaparken Arapça bilmese dahi birkaç yerde manasını öğreniyor. Hocalarından duyuyor, kendisi açıp tefsir okuyor. Bu nedenle hafız olan kimsenin ahlakında değişiklikler oluyor. Hafız olan kimse ağır başlı ve yumuşak huylu olmalı.

Hafızlık sürecini etkileyen faktörler nelerdir?

Hafızların en çok sıkıntı çektiği problem dikkat dağınıklığıdır. Dikkat dağınıklığı olduğu zaman ezbere odaklanamama çok tehlikeli. Hafızlık yapan bir kimse ezberlediği sayfanın tamamını bitirmeden dikkati dağılır, başka işlere bakarsa sayfada hataların çıkma olasılığı yüksek. Tam olarak kalbini, zihnini vermeli. Ayrıca hafızlık eğitimi süresince ezbere ara vermek de çok etkiliyor. Başlarken niyet iyi alınmalı. Ben bu işi bir nefes alıp vermek gibi bitireceğim demeli. Kur’an kurslarında hafızların yılda 3 kere tatili olur. Yaz tatili falan yoktur. Birincisi yarıyıl tatilidir. Diğerleri ise Kurban ve Ramazan Bayramı’dır. Kendimden örnek verecek olursam ben 1 hafta tatile gidip kursa döndüğümde inan ki 1 yıl ara vermiş gibi hissediyordum. Din ilimlerinin böyle bir özelliği var. Sen ondan bir adım uzaklaşsan o senden 3 adım uzaklaşır. Kur’an-ı Kerim ezberleyen hafızlar, ezber yaparken ve bitirdiğinde yüce kitabımızla alakasını kesmemeli onu anlamaya, uygulamaya ve ezberini sağlamlaştırmaya gayret etmelidir. Bir Hadis-i şerifte Efendimiz şöyle buyurur; “Şu Kur’an’ı hâfızanızda korumaya özen gösteriniz. Muhammed’in canını kudretiyle elinde tutan Allah’a yemin ederim ki, Kur’an’ın hâfızadan çıkıp kaçması, bağlı devenin ipinden boşanıp kaçmasından daha hızlıdır.” (Buhârî, Fazâilü’l-Kur’ân 23; Müslim, Müsâfirîn 231). Kur’an ilimleri çok nazlıdır, yoğun ilgi bekler. Hafızlıkta aile faktörü de çok önemli. Özellikle anneler çocuklarının arkasında çok sağlam durmalı. Yeri gelecek havası değişsin diye gezmeye götürecek, yeri gelecek gezmemesi için teşvik edecek. Çocuk futbol altyapısında oynarken bile bir tribünlere bakar annesi, babası ne yapıyor diye. Anne ve babanın desteği ne kadar güçlü olursa çocukta istek o denli artar. Son olarak da çevre. Çevrenin olumlu yada olumsuz her tutumu hafızlığı olumlu yada olumsuz mutlaka etkiliyor.

Hafızlar arasındaki nesil farkını nasıl görüyorsunuz?

Eskiden hafızlık eğitimi alan insanlar çok küçük yaşlarda başlarlarmış. Küçük yaşta hafızlık eğitimi almak çok daha iyi. Geçmişte insanlar bu işi daha fazla ciddiyetle yapıyormuş. Şimdiki çocuklar ve ailelerin bir kısmında olursa olur, olmazsa olmaz tavırları seziyoruz. Biraz daha serbest bırakılmış bir tutum var.

Hafızlık eğitimi aldığınız veya verdiğiniz döneme ait hiç unutmadığınız bir anınız var mı?

Muhammed adında bir hocam vardı. Hafızlığı bitirmiştim. İlk sağlamamı yapıyorum. 20 sayfa veriyorum. İlk sağlamamda tamamen yüklü bir sağlama yapacağım için ister istemez yoğun bir efor sarf ediyorsun. Bir gün bir cüz yaptım. Fena değildi. Hocamın önüne oturdum. Besmeleyi çektim 20 sayfayı okudum. Hocamın beğenmediği bazı taraflar olmuş herhalde Kur’an-ı Kerim’i kapattı elime verdi. ‘Haydi tekrar getir’ dedi. O unutamadığım bir anı. Hayli zorlanmıştım çünkü.

Daha iyi hafızlık için öneri veya teklifleriniz nelerdir?

Hayatta ne yapacaksak, nedenini, nasılını düşünmeliyiz. Ben neden hafız oluyorum sorusu kendisine sormalı. Ben hafız olduktan sonra aklımda tutamayacaksam ve bu ilim üzerine devam edemeyeceksem ben bu işi yapmamalıyım. Ben bunu çevreme sürekli tavsiye ediyorum. Çünkü hafızlığı unutmak çok büyük bir vebal. Gerçekten vakit ayıramayacaksak, onu anlamaya ve anlatmaya zaman ayıramayacaksak hafız olmamamız gerekiyor. Ben öyle düşünüyorum.

Ramazan ayı sizin için ne ifade ediyor?

Ramazan 3 aylarla başlayan sene içerisinde Rabbimizin bize ihsan etmiş olduğu büyük bir rahmet. Yıl içerisinde yapmış olduğumuz yanlışlar, hatalar, günahları bir bağışlama imkanı sunuyor. Gök kapıları açılıyor. Büyük şeytanlar bağlanıyor ve biz günahtan alıkonularak bağışlanmaya mazhar olmaya çalışıyoruz. Peygamber Efendimiz, ‘Ramazan girip çıktığı hâlde günahları affedilmeyenin burnu sürtülsün’ buyuruyor. Peygamber Efendimiz bizim kötü olmamızı, canımızın yanmasını istemez. Demek ki bu dönemde bağışlanmak çok kolay. Bağışlanma ayıdır. Bu ay içerisinde özellikle hafızlar kendilerini tazelemeli. Ramazan ayı içerisinde ezber sağlamalı. Mukabele okumalı. Ramazan ayı hafızların ayıdır.

( Mehmet Günnar )