Nijerya kamplarındaki "Boko Haram çocukları"

LAGOS (AA) - RAFIU AJAKAYE/ZEHRA ULUCAK - Nijerya'nın kuzeydoğusunda terör örgütü Boko Haram şiddetinden kaçanların kaldığı mülteci kamplarında, örgüt militanı olduğu düşünülen kişilerin çocukları dışlanmaya maruz kalabiliyor.

Nijerya Ulusal Acil Yönetim Kurumunun (NEMA) verilerine göre, ülkede gayri resmi kampların yanı sıra kuzeydoğu bölgesinde 10 resmi IDP kampı bulunuyor. Boko Haram saldırıları yüzünden evlerini terk eden 1,8 milyon kişinin yüzde 9'unun bu kamplarda yaşadığı belirtiliyor.

Yerel kaynaklardan edinilen bilgilere göre, Boko Haram terör örgütüne mensup olduğu sanılan savaşçıların, Nijerya ordusu tarafından kurtarılan çocukları da ülke içinde yerinden edilmiş kişilerin kaldığı bu IDP kamplarına gönderiliyor.

Ancak bu kamplar çocuklar için güvenli bir yer olmaktan uzak kalıyor. Bu tür çocuklar buralarda yalnız bırakılıyor ve düşmanca tavırlarla karşılaşabiliyor.

Yerinden edilmiş kişilere destek veren yerel bir yardım kuruluşunun üyesi Dan Borno, AA muhabirinin sorularını yanıtlarken, ülkenin kuzeydoğusunda Damboa şehrinde tespit edilen bir kampın, isyancıların çocuklarına karşı sergilenen dışlayıcı ve ayrımcı tutumlarla tanındığını söyledi.

Borno, "Nijerya ordusu, Boko Haram'ın elinden kurtarılan diğer kişilerin yanı sıra militanların çocuklarını da aldı. Ancak bu çocuklar, bazı kamp sakinleri tarafından dışlanıyor." dedi.

Damboa'daki kampa götürülen çoğu çocuğun ailesinin Nijerya ordusu tarafından öldürüldüğünü belirten Borno, "Bu çocukların çoğu, Boko Haram'ın kontrolündeki şehir ve kasabalardan geldi. Çocuklar, kampa ilk getirildiğinde hemen diğer kamp sakinlerinin arasına karıştırılıyor." ifadesine yer verdi.

Biu şehrinden Abdullah Yusuf adındaki diğer bir kamp gönüllüsü, kamplarda ailesi Boko Haram militanı olduğu sanılan çocukların dışlandığını dile getirerek, "Sıradan bir davranış haline gelen bu uygulamaya bir son verilmelidir. Çocuklardan, diğer insanlardan uzak durmaları isteniyor ve bunun çok tehlikeli olduğunu düşünüyoruz." diye konuştu.

Bu durumun Damboa ile sınırlı olmadığına da dikkati çeken Yusuf, Maiduguri'de resmi kamplarda bulunan diğer çocuklara da iyi davranılmadığını kaydetti.

IDP kamplarında yaşayanların yarısından fazlasını oluşturan çocukların, yaklaşık yüzde 26'sı 5 yaşından küçük. Kamplarda, ailesi Boko Haram destekçisi olduğu sanılan kaç çocuk bulunduğuna dair ise resmi bilgi verilmiyor.

Yerel kaynaklar, çocukların, kamplarda kurulan okullardaki eğreti yataklarda uyuduklarını ifade ederken, NEMA Bölge Koordinatörü Muhammed Kanar, AA muhabirinin konuyla ilgili sorusuna yanıt vermedi.

- UNICEF'in "Kötü Kan" raporu

UNICEF’in şubat ayında yayımladığı "Kötü Kan" raporuna göre, bu ayrım sadece çocuklarla sınırlı değil.

Raporda, kaçırılan ve zorla militanlarla evlendirilen kadınların da isyancı savaşçılardan olan çocuklarıyla kamplarda ve kendi toplumlarında ayrımcılığa uğradığı belirtildi.

"Çatışma kurbanları Maiduguri Metropolitan Konseyi'ndeki IDP kamplarına ulaştıklarında ya da kendi köylerine dönmeye teşebbüs ettiklerinde birçoğu esaret altında uğradıkları cinsel, psikolojik ve fiziksel şiddet neticesinde akut zihinsel bunalım geçiriyor. Ancak, kayda değer bir kısmı hala kendi toplumları tarafından damgalanıyor ve reddediliyor." ifadelerine yer verilen raporda, dışlayıcı muamelenin kurbanlarının, potansiyel şiddete ve sürekli reddedilmeye maruz kaldıklarına dikkat çekildi.

Nijerya'da Eğitim Hakkının Yasal Olarak Savunulmasında Çocuk Yardımı'nın (ÇOCUK Projesi) Başkanı Debo Adeniran, hükümeti, çocukları kurtarmak için müdahale etmeye ve aynı zamanda bu eylemlerin sonuçları hakkında yerel toplumlara rehberlik etmeye çağırdı.

Çoğu Nijeryalı, bu tür uygulamaların çocukları daha fazla yabancılaştırmasından ve gelecekte öfkeye zemin hazırlamasından endişe ediyor.

Nijerya'nın kuzeyinde faaliyet gösteren Boko Haram örgütü, geçen yıl ocak ayından itibaren eylemlerini ülkenin sınır komşuları Kamerun, Benin, Çad ve Nijer'e de kaydırmıştı. Boko Haram, 160 milyon nüfusuyla Afrika'nın en büyük ülkesi olan Nijerya'da 2000'li yılların başından beri faaliyet gösteriyor. Örgütün lideri Muhammed Yusuf'un gözaltındayken ölmesinin ardından örgütün 2009'da düzenlemeye başladığı kitlesel şiddet eylemlerinde şimdiye kadar 17 bine yakın kişi hayatını kaybetti. Örgütün eylemleri, yaklaşık 2 milyon Nijeryalıyı kendi ülkelerinde mülteci konumuna düşürdü.