Somali Altıncı Yüksek Düzeyli Ortaklık Forumu

İSTANBUL (AA) - Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud, birleşmiş bir Somali’nin yüksek menfaatlerini korumaya devam edeceklerini belirterek, "Uluslararası ortaklarımıza kendi halkımızın bu mesajını iletmek istiyorum. Tek Somali, egemen Somali, güvenli bir Somali hem kendi içinde hem de dünyada barışı sağlamayı taahhüt etmektedir” dedi.

Conrad Otel'de yapılan Somali Altıncı Yüksek Düzeyli Ortaklık Forumu'nda konuşan Mahmud, Somali ve Türkiye arasındaki dostluğun son yıllarda daha da güçlendiğini vurguladı.
Bu dostluk ve işbirliğinin Somali halkının yaşam kalitesini artırması ve umutlarını yeşertmesi nedeniyle çok değerli olduğunu belirten Mahmud, 3 yıl önce Brüksel’de Somali için bir araya gelindiğini, Somali için bir akit belge hazırlandığını ve hep beraber bir yolculuğa çıkıldığını hatırlattı. Bu yolculuğun Somali ve Afrika için çok önemli olduğunu dile getiren Mahmud, şöyle devam etti:

“Yeni düzen adını verdiğimiz sistem, yeni bir mekanizma içeriyor. Somali halkı, devlet ve uluslararası toplum arasında ortaklığa dayalı bir yeni düzen kurmayı amaçlıyoruz. Bu yeni düzenin temel amacı bir arada çalışmayı, ulusal önceliklerin hızla belirlenmesini ve bunun için ortak planlar yapılmasını sağlamaktır. Bu sayede Somali’deki kurumların kapasitesi artırılacak ve halka destek verilecektir. Bu yeni düzenin zorluklarının ne olacağına ilişkin önümüzde zaten bir gelişme raporu var. Bu yeni düzen özellikle de siyasi güvenliğimiz ve kalkınmamız için bizim açımızdan bir kılavuz rolü üstlenmektedir. Üç yıl önce Brüksel’de bir araya geldiğimizde Somali’deki durumun 23 yıllık savaş sonrasında çok zorlu olduğunu ele aldık. Devlet çöktükten sonra uzun bir geçiş süreci başlayacağını, Eş Şebab’ın bir risk oluşturduğundan bahsettik. Bunun için hep beraber uluslararası toplumun desteklemeye çalıştığı ülke ile arasında bir çit olduğunu kabul etmiştik ancak bir bakıma devlet kurumları o kadar kökten yıkılmış oldu ki o aşamada doğrudan Somali devletine bütçe olarak bir yardım yapmak mümkün görünmüyordu. Öncelikle finansal kurumların tekrar işler hale gelmesi ve devlet yapısının tekrar kurulması gerekiyordu ki uluslararası toplum devlete destek verebilsin.”

Brüksel’deki toplantıda Eş Şebab’ın Somali’nin istikrarı açısından en büyük tehdit olduğunu ve Afrika’nın sorunlarına Afrika’nın çözüm bulması gerektiği konularının yanı sıra Afrika Birliği’nin Eş Şebab’ı ortadan kaldırmak, toplumların özgürleşmesini sağlamak ve istikrar faaliyetleri için bir ortam yaratması konularında da görüş birliğine vardıklarını anlatan Konuk Cumhurbaşkanı, "3 yıl önce anlaştığımız gibi, doğru şartlar ortaya çıktığında Somali aslında kendi kaynaklarından çok önemli bir düzeyde faydalanabilir" diye konuştu.

Somali’nin kendi sorunlarının farkında olan, kendine ayna tutabilen bir ülke olduğunun vurgulayan Mahmud, uluslararası toplumun siyasi dönüşümün gerekliliğini kabul ettiğini ve buradan yola çıkarak geçici bir federal anayasa yazıldığını, federal bir yapı oluşturduklarını ve 4 yıllık bir dönemde demokratik seçimler yapma taahhüdünde bulunduklarını ifade etti. Somali Cumhurbaşkanı, 3 yıllık dönemde ülkesinin büyük kısmını Eş Şebab’dan kurtardıklarını, federasyonun neredeyse bütün eyaletlerini kurduklarını, federal anayasayı önemli ölçüde hazırladıklarını, 2016 seçim sürecinin nasıl olması gerektiği konusunda görüş birliğine vardıklarını, Somali karakterini yansıtan bir ordunun oluşumunu gerçekleştirdiklerini, denetim amacıyla iyi yönetişim prensiplerini benimsemeyi başardıklarını anlattı.

Aynı zamanda terörizm ve kara para aklamayla mücadele ve medya gibi çeşitli alanlarda kanunları da yürürlüğe soktuklarını dile getiren Mahmud, büyük limanları elden geçirdiklerini belirtti. Somali Cumhurbaşkanı Mahmud, şunları söyledi:

"Yurt içi gelir düzeyini de 2014’ten bu yana yüzde 3,5 artırdık. Ülkemizi IMF denetimine açtık. Sınırlarımızı açarak yeni büyükelçilerin kurulmasını sağladık. Eski ve yeni dostlarımızla diplomatik ilişkiler oluşturduk. Aynı zamanda 20 yıldan uzun bir süredir okullarımızda ilk defa sınavlar yapılabildi. 100’den fazla okul açtık. 100 binden fazla öğrencinin 2 yıl içinde okula yazılmasını sağladık. Ana sağlığı konusunda yüzbinlerce kadın ve çocuğa hizmet götürür hale geldik. Bütün bu yaşananlar olağanüstü adımlardır ancak bu yapılanlar yeterli mi diye sormamız gerekiyor. Ben devletimin şimdiye kadar başardıklarından gurur duyuyorum ancak diğer yandan yapacak çok şey olduğunun da gayet bilincindeyim. Yüzbinlerce işe ihtiyacımız var. Somali’nin her yerinde somut projeler olması gerekiyor. İstihdam imkanlarının artırılması, gençlerin eğitimi çok önemli konular. Önümüzdeki yıllarda altyapı planının hemen uygulamaya geçmesi gerekecek. Yüzbinlerce Somalili çocuğun hala eğitim almadığını unutmamamız gerekiyor. Somali’deki okulların değerlendirilmesi noktasına yeni geldik. Daha çok sayıda öğretmene eğitim vermeliyiz ve ulusal bir müfredat oluşturmalıyız. Son 20 yılda eğitimi olmadığı için kaybettiğimiz nesiller oldu. Bu sayede bir nesli daha kaybetmemiş olacağız."

Uluslararası ortakların hala çitin dışında olduğuna işaret eden Mahmud, yolsuzlukla mücadele edecek saydam yapılar oluşturmaya çalıştıklarını belirterek, “Ancak özellikle bazı destek taahhütlerinin gerçekleşmesini 3 yıldır beklediğimizi söylemem gerekiyor” ifadelerini kullandı.

-Eş Şebab ile mücadele

Konuşmasında bölgede yaşanan şiddete de değinen Somali Cumhurbaşkanı Mahmud, hala Eş Şebab’ın nihai bir şekilde yenilmesini beklediklerini söyledi. Tam bir emir komuta zinciri olmadığı için yerel düzeyde herkesin çatışma durumunda kalmasının kabul edilebilir bir şey olmadığını vurgulayan Mahmud, "Yaşanan silah ambargosu nedeniyle askerlerimiz güvenliği sağlamak için gerekli araçlara ulaşamıyor. Bu ambargonun kaldırılması için her şeyin yapılması gerekiyor. Somali’nin şu anda ihtiyaç duyduğu şey ihtiyat veya kapalı tutulmak değildir. Somali tamamen katılıma, desteğe ihtiyaç duyduğu bir dönemden geçiyor. Yapılan değişimin Somali’nin her yerinde bir fark yaratması gerekiyor” görüşünü dile getirdi.

- Ülkede yapılacak seçimler

Ülkede federal ve yerel liderlerin seçim süreciyle ilgili ortak bir çözüme ulaştığına işaret eden Mahmud, bu konudaki temel zorluğun ilgili prensiplerin uygulamaya geçilmesi olacağını belirtti. Kendilerinin federal yönetim olarak seçim sürecinin harfi harfine uygulanmasını istediklerini söyleyen Mahmud, “2016 seçimlerinde Somali’de herhangi bir grup veya bölge kendi endişelerine kulak verilmeyeceğini düşünmemelidir” diye konuştu.

Mahmud, ne tür ihtilaf olursa olsun Somali’nin sorunlarına Somalililerin çözüm bulması gerektiğinin altını çizerek, siyasi sorunların ancak yerel düzeyde Somalililer tarafından çözülebileceğini ve bu nedenle bütün yerel yönetimlerin desteğini almak için ellerinden geleni yapmaya çalışacaklarına işaret etti. Geçen yılın sonunda güvenlik değerlendirmesi yaptıklarını, ulusal tehditlerin ne olduğunun bu çalışmada tanımlandığını ve bunun sonucunda oluşturulan “Ulusal Güvenlik Politikası Taslağı” ile ilgili bakanlıkların neler yapması gerektiğinin belirlendiğini anlatan Mahmud, bu taslağın sadece rafta duran bir belge olmasını istemediklerini ve bu nedenle bölgesel düzeyde tartışmalara açmak gerektiğini kaydetti.

Mahmud, Somali’nin ulusal öncelikleri arasında somut adımlarla ülke sisteminin daha sağlamlaştırılmasının yer aldığını vurgulayarak, “Somali halkı taahhütlerine sadıktır ve birleşmiş bir Somali’nin yüksek menfaatlerini korumaya devam edeceğiz. Uluslararası ortaklarımıza kendi halkımızın bu mesajını iletmek istiyorum. Tek Somali, egemen Somali, güvenli bir Somali hem kendi içinde hem de dünyada barışı sağlamayı taahhüt etmektedir. Bunu hem kendi halkımız hem de insanlık için yapıyoruz” dedi.