Suriye'de ateşkesin ilk ayının bilançosu

Suriye'de uygulanan kısmi ve geçici ateşkesin ilk ayında rejim muhaliflere yönelik saldırılarını sürdürürken, Rus bombardımanı büyük oranda durdu.

Yerleşim yerlerinin daha az hedef alınması sebebiyle sivil kayıplar nispeten azalsa da rejim, abluka altında yaşayan sivillere yardım ulaştırılmasında zorluk çıkardı.

Suriye'deki kısmi ve geçici ateşkes niteliğindeki çatışmaların sonlandırılması anlaşması yürürlüğe gireli bir ay oldu. Ancak, ateşkesin başladığı 27 Şubat gece yarısından itibaren Esed rejim güçleri, Lazkiye kırsalındaki Türkmendağı, Halep'in batısı, İdlib'in güneyi, Şam'ın doğusundaki Guta kırsalı, Dera'nın merkezi ile batı kırsalını ve Humus'u vurarak anlaşmayı ihlal etti.

Rejim güçleri, 29 Şubat'ta Şam'ın güneydoğu kapısı niteliğindeki konumuyla stratejik öneme sahip Merc beldesini muhaliflerden aldı.

Rus savaş uçaklarının desteğindeki rejim güçleri, DAEŞ kontrolündeki Humus'un Tedmur (Palmira) ilçesinin tarihi kent merkezine 1 kilometre mesafeye kadar ilerledi. Çatışmalar, tarihi kent etrafında devam ediyor.

Rusya, ateşkesin başından bu yana hava saldırılarını nispeten azalttı ve 20 Mart'ta kuvvetlerinin büyük kısmını çekme kararı aldığını açıkladı. Halihazırda Rus savaş uçakları, sadece Tedmur'da rejimin operasyonlarına hava desteği veriyor.

Muhalifler, geçen iki hafta içinde Suriye'nin kuzeyinde güvenli bölge oluşturulması planlanan Azez-Cerablus hattında Düdyan, Karaköprü, Harcele, Beregide, Kızıl, Yeni Yaban, Beğdin, Delha ve Halfetli köylerini DAEŞ'ten geri aldı.

- Bir ayda 288 sivil hayatını kaybetti

Suriye İnsan Hakları Ağı da (SNHR) anlaşmanın 1 ayda yaklaşık 900 kere ihlal edildiğini ve 288 sivilin hayatını kaybettiğini bildirdi. Bu kişilerden 90'ı DAEŞ'in kontrolündeki bölgelerde yaşayan siviller oldu.

Sivil kayıp sayısı nispeten azalsa da ateşkesin bir diğer boyutu olan kuşatma altındaki bölgelere yardımların ulaştırılması ise sekteye uğradı.

Ateşkes anlaşmasının yürürlüğe girdiği 27 Şubat'tan bu yana Birleşmiş Milletler (BM) gözetimindeki insani yardımlar sadece Şam'ın Muaddamiye, Zebadani ve Doğu Guta ilçeleri, Madaya beldesi, İdlib'in Fua ve Kafraya beldeleri ve Humus'a ulaştırıldı.

Şam'ın Dareyya ilçesi, Yermük kampı, Cayrud, Ruhaybah, Kanakir, Tadamun, Hacer el-Esved beldeleri ise hala yardımların ulaşmadığı abluka bölgeleri arasında yer alıyor.

Yerel kaynaklar ve BM yetkilileri, rejim güçlerinin abluka altındaki bölgelere insani yardımların ulaştırılmasında zorluk çıkardığına dikkati çekiyor. Bu anlamda, BM Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura'nın Danışmanı ve Norveç Mülteci Konseyi Genel Sekreteri Jan Egeland 17 Mart'ta kuşatma altındaki 18 bölgeden 6'sına rejim izin vermediği için hala insani yardım gönderilemediğini ifade etti.

- İnsani yardımlar eksik gönderiliyor

Yerel kaynaklar ayrıca ulaşan yardımların da eksik olduğuna işaret ediyor. Tırların üzerinde yazan yardım içeriğiyle, tırlardan çıkan malzemelerin örtüşmediğini söyleyen kaynaklar, kronik hastaların ihtiyaç duyduğu tıbbi malzemelerin ise gönderilmediğini vurguluyor.

Şam'daki kaynaklar, Madaya ve Zebadani'ye girecek tırların kontrolü sırasında besin değeri yüksek bazı maddelerin rejim güçlerince çalındığını, yerine başka malzemeler konduğunu söylüyor.

Madaya Yerel Meclis Üyesi Hüsam Madayi, daha önce yaptığı açıklamada, beldeye girecek ton balığı konservelerinin rejimin milis güçleri Şebbihalar tarafından çalındığını söylemişti.

Muaddamiye'deki kaynaklar da yardım tırlarında sadece temizlik ve gıda malzemesi bulunduğunu, ilaç ve ameliyat malzemelerinin olmadığını aktarıyor.

- Ölümcül "salgın hastalıklar" baş gösterdi

Şam'ın kuzeybatısındaki Madaya beldesinde ise "Kuvaşiorkor" isimli protein eksikliğine bağlı hastalık baş göstermiş durumda. Beldede yaklaşık 50 çocuğun bu hastalıkla mücadele ettiği, bir çocuğun da geçen hafta hayatını kaybettiği bildiriliyor.

Beldede halihazırda 392 ağır hasta çıkarılmayı bekliyor. BM, 18 Ocak'ta beldede 400 ağır hasta bulunduğuna dikkati çekmiş, 12 Şubat ve 29 Şubat'ta aralarında çocuk olmayan dörder hasta beldeden çıkarılmıştı.

BM Genel Sekreter Sözcü Yardımcısı Farhan Haq da Suriye'de insani yardım ulaştırma çabalarının sürdüğünü ancak rejimin bazı bölgelerde zorluk çıkardığını ifade etmişti. Haq, 3 Mart'ta yaptığı açıklamada, rejimin Muaddamiye'ye giden konvoylardaki tıbbi malzemelerin geçişini 29 Şubat'ta engellediğini, ameliyat malzemelerinin ise götürülemediğini kaydetmişti.