2016 Yılı Bütçesi TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda

TBMM (AA) - Kültür ve Turizm Bakanı Mahir Ünal, "Gençlerin resim, karikatür, minyatür, ebru, heykel, seramik, kabartma, halk müziği, klasik müzik, tiyatro, sinema, opera, müzikal, kukla, gölge oyunu, orta oyunu, bale, halk dansları, roman, hikaye, şiir, senaryo gibi kültür ve sanat girişimlerinin desteklenmesi için bu yıl 50 milyon lira bütçe ayırdık" dedi.

Ünal, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda Bakanlığının 2016 yılı bütçesine ilişkin yaptığı sunumda, Bakanlık olarak hazırladıkları "Sürdürülebilir Kültürel Kalkınma Programı" çatısının şehrin tarihi dokusunun ihyası, kültür alanlarının canlandırılması, şehir kültürünün zenginleştirilmesi ve tanıtımı, Anadolu medeniyet izlerinin gün yüzüne çıkartılması, kültür ekonomisi ve girişimciliğinin desteklenmesi, kültür sponsorluğu sisteminin geliştirilmesi, beşeri kapasitenin güçlendirilmesi ve eğitimi stratejik alanlarından oluştuğunu belirtti.

Bu kapsamda şehirlerin dünü ve bugününün bütüncül bir yapıda korunması ve yaşatılması, şehir hafızasının güncellenmesi, şehrin tarihi ve kültürel mirasının ortaya çıkartılması, geleneksel ve modern sanat ile kültür girişimlerinin desteklenmesi, sanat ve sanatçıya verilen desteklerin artırılması ile sanatı halkla buluşturacak bir şehir kültür ve sanat yönetimi kurulmasını hedeflediklerini dile getiren Ünal, bu çerçevede şehirlerdeki kültür girişimcileri ve kültür endüstrilerini hibe ve kredilerle destekleyip, istihdam ve yaşam kalitesini artırmayı amaçladıklarını kaydetti.

Ünal, bu hedefler çerçevesinde hazırladıkları "Kültürel Kalkınma Programı"nı kültürel eylem planı olarak ileri tarihlerde kamuoyuyla paylaşacaklarını ifade ederek, "Bu doğrultuda GENÇDES Programı ile bir ilki başlatmaktayız. Gençlerin resim, karikatür, minyatür, ebru, heykel, seramik, kabartma, halk müziği, klasik müzik, tiyatro, sinema, opera, müzikal, kukla, gölge oyunu, orta oyunu, bale, halk dansları, roman, hikaye, şiir, senaryo gibi kültür ve sanat girişimlerinin desteklenmesi için bu yıl 50 milyon lira bütçe ayırdık" diye konuştu.

Turizm faaliyetlerinde doğal ve kültürel değerlerin koruma ve kullanma dengesine önem verdiklerini anlatan Ünal, "Bu amaçla, kültürel değerlerimizi öne çıkararak ürün ve destinasyon çeşitliliğini sağlayacağız. Dolayısıyla kültür ekonomisiyle turizmi buluşturacağız. Destinasyonlarımızı tek bir pazara bağlı kılmadan, pazar ve ürün çeşitliliğini destekleyecek, böylece kriz dönemlerindeki yönetimi de etkinleştireceğiz. Bu çerçevede ülkemiz adına önemli bir proje olan Antalya EXPO 2016 ve benzeri organizasyonları da Bakanlık olarak desteklemekteyiz" ifadelerini kullandı.

-"Yaşayan Müzeler" konsepti

Ünal, Bakanlığın kültür politikasında önceliğin Türkiye coğrafyasında hayat bulmuş medeniyetlerin ürünü kültür varlıklarının şehir ve kültür, şehir ve insan üzerinden somutlaştırılarak korunması olduğunu bildirerek, şunları söyledi:

"Bu doğrultuda, tarihimize, geleceğimize ve insanlığa karşı sorumluluklarımızın gereklerini yerine getirmek ve ülkemizin kalkınmasını hızlandırmak amacıyla kapsamlı bir faaliyet programı yürütmekteyiz. Müzelerimizi, kültür varlıklarının teşhir mekanı olmalarının yanında 'Yaşayan Müze' niteliğine kavuşturma çalışmalarımız devam etmektedir. Amacımız bu müzelerin şehrin kültürel yaşamına sürekli katkı sağlayan mekanlar olmasıdır.

Bu kapsamda geleceğin kültür düzeyi yüksek, aynı zamanda koruma bilincine de sahip gençlerinin yetiştirilmesi amacıyla, eğitim öncelikli bir müzecilik hizmeti yürütmekteyiz. Özellikle ana sınıfı seviyesinden itibaren okul çağındaki gençlerimizin, belirli programlar dahilinde, müzelerimizle birlikte gerçekleştirdikleri uygulamalı görsel içerikli etkinlikleri ülkemiz geneline yayma gayreti içerisindeyiz. Zira günümüzde müzelerin çağdaş teşhir ve tanzim uygulamalarının yanı sıra eğitim ve iletişim işlevi de önem kazanmıştır. Bu doğrultuda müzelerde yaz okulu etkinlikleri, atölye çalışmaları, drama gösterileri, seminerler, geçici sergiler ile kültürel amaçlı geziler yapılarak, çocuklarımıza müze ve kültürel değerlerimizin korunması bilincinin kazandırılması temel hedeflerimiz arasındadır."

Bakanlığa bağlı olarak 198 müze, 138 ören yeri ve 216 özel müzenin faaliyet gösterdiğini aktaran Ünal, müze ve ören yerlerini geçen yıl 28 milyon kişinin ziyaret ettiğini belirtti.

Ünal, yeni açılacak 12 müze ile yenilenmekte olan 6 müze olmak üzere 18 müzeyi bu yıl içinde ziyarete açmayı planladıklarını kaydetti.

Bakan Ünal, "Yeni açılacak müzeler için yaklaşık 75 milyon, yenilenenler için 16 milyon olmak üzere toplam 91 milyon lira ödenek kullanılmasını planlamaktayız. Yapımı ve yenileme çalışmaları devam eden 25 müzemiz için toplam 65 milyon lira ödenek kullanılmış olup, 2016 yılında çalışmalara devam edilerek bütçe imkanları çerçevesinde tamamlanacaktır" dedi.

Yasa dışı yollarla ülke dışına çıkarılan kültür varlıklarının iadesine yönelik çalışmaların devam ettiğini, bu kapsamda geçen yıl 39 eserin ait oldukları topraklara geri döndüğü bilgisini paylaşan Ünal, 2003-2015 yılları arasında yurtdışından iadesi sağlanan kültür varlığı sayısının 3 bin 74'ü sikke olmak üzere 4 bin 268 olduğunu anlattı.

Türkiye'nin UNESCO Dünya Miras Listesi'ndeki varlık sayısının 2015'te listeye alınan "Diyarbakır Surları ve Hevsel Bahçeleri" ve "Efes Ören Yeri" ile 15'e yükseldiğini anımsatan Ünal, Geçici Miras Listesi'ndeki "Ani Kültürel Peyzajı"na ait adaylık dosyasının Dünya Miras Merkezi'ne iletildiğini, söz konusu adaylığın bu yıl değerlendirileceğini söyledi.

Ünal, geçen yıl tespit ve tescil çalışmaları kapsamında Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulları tarafından bin 223 sit alanı, 2 bin 207 taşınmaz kültür varlığı tescillenmiş olup, yıl sonu itibarıyla Türkiye'de toplam 14 bin 840 sit alanı, 100 bin 749 kültür varlığının bulunduğunu dile getirdi.

- Başkente, Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Konser Salonu

İçinde çok amaçlı salonlar, kütüphane, müze, sergi salonları, atölyeler, müzik, bale, folklor ve halkoyunları çalışma salonları, yönetim mekanları ile teknik mekanlar bulunan 98 kültür merkezinin faaliyet gösterdiğini, geçen yıl 7,5 milyon lira bütçe kullanılan 7 kültür merkezi inşaatını bu yıl tamamlamayı planladıklarını anlatan Ünal, geçen yıl 20 kamu kuruluşuna 15 milyon lira yatırım desteği sağlandığını, tamamen hibe niteliğinde olan bu desteğin bu yıl da devam edeceğini bildirdi.

Bakan Ünal, "Başkentimize dünya standartlarında bir konser salonu kazandırmak amacıyla yapımına başlanan Ankara Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Konser Salonunun, 2016 yılında Bakanlığımız bütçesinden 105 milyon lira ayrılarak 2017 yılı sonuna kadar bitirilmesi planlanmaktadır" dedi.

- Turist getiren seyahat acentelerine destek

Hem dünyada hem bölgede yaşanan ekonomik ve siyasi sorunlara rağmen, geçen yıl Türkiye'yi ziyaret eden turist sayısının bir önceki yıla göre sadece yüzde 0,84'lük bir azalış göstererek 39 milyon 478 bin olduğunu dile getiren Ünal, TÜİK verilerine göre turizm gelirinin de geçen yıl 31,5 milyar dolar düzeyinde gerçekleştiğini kaydetti.

Ünal, turizm sektörünün desteklenmesi çalışmaları kapsamında, Antalya, Gazipaşa-Alanya, Dalaman, Milas-Bodrum havalimanlarına tarifeli ve tarifesiz, İzmir Adnan Menderes ve Kütahya Zafer havalimanına ise tarifesiz uçak seferleriyle 1 Nisan- 31 Mayıs arasında turist getiren (A) grubu seyahat acentelerine turistik uçak seferi başına 6 bin dolar destek sağlanacağını söyledi.

Turizmin çeşitlendirilmesi hedefi çerçevesinde yürütülen "Sağlık Turizminin Geliştirilmesi Programı" kapsamında Bakanlık tarafından ilan edilen 73 Termal Turizm Merkezi ve 3 Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesinde termal sağlık turizmi hizmeti sunan veya sunabilecek tesislerin envanterinin çıkartılması, potansiyel tespiti ve fizibilite çalışmalarının tamamlanması için öngörülen 2016 yılı bütçesinin 1,5 milyon lira olduğunu aktaran Ünal, konuşmasında şunlara yer verdi:

"Program kapsamında Bakanlığımızca önerilen 5 bölgede (Afyonkarahisar Ömer Gecek Termal, Ankara Haymana Termal, Yalova Termal, Nevşehir Kozaklı Termal ve Eskişehir Kızılinler Termal turizm merkezleri) çevre düzeni planı, imar planı çalışmaları ile jeotermal su dağıtım projelerinin hazırlanarak yapılması planlanmaktadır. Bununla birlikte ülke genelindeki termal bölge ve merkezlerde kaynak koruma alanı etüt çalışmaları, jeolojik ve jeoteknik etüt, sondaj, su dağıtım proje ve uygulamalarının yapılması hedeflenmektedir. Bu çalışmalar için 2016 yılı bütçesinde 12,5 milyon lira ödenek ayrılmıştır. Kış turizminin ülkemizdeki potansiyelinin tespiti ve öncelikli alanların belirlenmesi amacıyla Bakanlığımız tarafından Kış Bolu Kartalkaya Kayak Merkezi Turizmi Strateji Belgesi ve Eylem Planı hazırlanmaktadır. Bu çalışma için öngörülen 2016 yılı bütçesi 2 milyon liradır."

Bakanlık olarak, teknolojik gelişmelerin, kültürel diplomasi ve halkla ilişkiler faaliyetlerinin, turizme ve turist tercihlerine etkisinin bilinciyle hareket ettiklerini dile getiren Ünal, "Tanıtım çalışmaları son dönemde hızla dijital ve sosyal mecralara kaymaktadır. Bu doğrultuda başlattığımız tanıtım kampanyası, imaj/algı yönetimi stratejisi çerçevesinde 2015 yılında da çeşitlendirilerek sürdürüldü. Kampanyamız, birçok medeniyete ev sahipliği yapmış olan ülkemizin tüm zenginliklerini yansıtan ve tüm dünyada samimi hisler uyandıran ev-yurt kavramından yola çıkılarak tasarlanmıştır. Bu çerçevede, sosyal medyada çok sayıda görsel, video ve içerikler paylaşmaktayız. Bu paylaşımlarla dünya çapında milyonlarca insana doğrudan ulaşılmaktadır. Böylece kampanyamız, 6 milyona yaklaşan sosyal medya takipçi sayısı ve etkileşimde yabancı turizm tanıtım örgütleri arasında geçen yıl aralık itibariyle dünya genelinde ikinci sıraya yükselmiştir" değerlendirmesinde bulundu.

Ünal, Bakanlığın tanıtım ve pazarlama stratejileri kapsamında gerçekleştirdiği tüm reklam, ağırlama, fuar, kültürel diplomasi-halkla ilişkiler, tanıtıcı yayın ve görsel arşiv faaliyetleri için geçen yıl 171 milyon lira harcama yapıldığını, bu yıl ise 194 milyon lira ödenek ayrıldığını kaydetti.

- Yaşayan kütüphaneler

Bakanlık olarak bu yıl yeniden yapılandırma çalışmaları devam edecek 28 kütüphane için yaklaşık 21 milyon lira harcama yapmayı planladıklarını anlatan Ünal, "Kütüphaneleri de müze konsteptinde olduğu gibi gençlerin sosyalleştiği yaşayan kütüphane konseptine taşımayı planlıyoruz. Çünkü gençler, milli kütüphanemize baktığımızda; şu anda gençler yoğunluklu olarak milli kütüphaneyi daha çok sosyalleşme ve ders çalışma ortamına getirmelerinden hareketle... Biz artık kütüphanelerimizi gençlerin sadece kitapla buluştukları değil aynı zamanda sosyalleştikleri ortamlar olarak kitap-kafeler halinde de hizmet verecek şekilde planlamayı düşünüyoruz" ifadelerini kullandı.

Türk kültürünün, sanatının ve edebiyatının yurtdışına açılmasını amaçlayan TEDA Projesi kapsamında 2005-2015 yılları arasında 65 ülkeden başvuran 474 farklı yayın evine 2 bin 1 eser için destek verildiğini belirten Ünal, "Bu destekler sayesinde, 483 yazarımızın bin 124 çeşitli eserini 59 farklı dile çevirerek yayımlaması sağlanmış olacaktır. Baskı öncesi destek sağlanan bu eserlerden geçen yıl sonu itibarıyla bin 500 adedi yayımlanmış ve okurlarıyla buluşmuştur. Proje kapsamında bu yıl yaklaşık 300 esere daha destek verilmesi planlanmaktadır" diye konuştu.

(Sürecek)