Tarihte ilginç vakıflar: Namazgah ve Abdesthane Yaptıran Vakıf

Barbaros Hayreddin Paşa Türbesi'nin yakınlarında, banka oturmuş, denizi seyrediyordu. Burada onu çeken bir şey vardı. Bir ara hayale daldı:

-Şu denize bakan yerde bir evim olsa ne güzel olurdu?

Gerçeğe dönüp:

-Saçmaladım yine, diye mırıldandı...

Aradan aylar geçmişti. Soyadı Kanunu'nu anlatan tarih hocası herkese soyadlarının nereden geldiğini sormuş ve ödev olarak vermişti. Ertesi gün nüfus müdürlüğüne gitti genç. Kütüğü araştırdı. Dedesinin dedesinin dedesinin adı Hacı İsmail oğlu Mehmed Sadık idi. Merakı arttı. Araştırmalarını derinleştirince gördü ki bu, lakabını soyadı olarak taşıdığı büyük dedesinin adına tescilli bir vakıf varmış. Bu sefer Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne müracaat etti. Kendisine yardımcı olan uzman, vakıfla ilgili bilgileri bugünkü harflere çevirip kendisine vermişti.

Vakfın künyesinde; Hacı İsmail oğlu Mehmed Sadık Efendi Vakfı yazıyordu. Vakfın kuruluş tarihi Hicri 1175'i (Miladi 1762) gösteriyordu. Ata dedesi, Barbaros Türbesi yakınında denize bitişik arazisini üstü kapalı bir namazgâh olması için Müslümanlara vakfetmiş; namazgâhın yanına bir su kuyusu açtırıp yine üstü kapalı altı tane lülesi olan bir abdesthane yaptırmıştı.

Kendine yardımcı olan uzman:

-Ne mutlu sana, soyadının hakkını vermelisin, dedi.

Gururlanmıştı.

Bir şey daha öğrenmişti: Osmanlı'da en büyük camiler padişahların ve annelerinin, daha küçükleri, çeşitli rütbedeki devlet adamlarının ve zenginlerin hayır eserleriydi. Demek dedesi Mehmed Sadık Efendi de böyle bir hayırseverdi. Onu daima kendisine çeken Barbaros Hayreddin Paşa Türbesi'nin oraya gittiğinde bu cazibenin sebebini artık biliyordu. Her zaman oturduğu banka oturmuş, şimdi yerinde yeller esen dede yadigarı namazgâhı hayal etmeye dalmıştı...

Belki de şu oturduğu yer o namazgâhın arsasıydı, kim bilir?...

VAKIF ŞARTI

...Üstü tavanı bir bab namazgah ve bir bir-i ma ve altı adet lüleli ve üstü tavanlı kangir bir abdesthane hacinesi ve namazgahı mezkurun önünde ve arsa-i merkumenin sair hali olan mahallerinde malim ile jars eylediğim eşcarı..

KÜNYE

Vakfın adı: Hacı İsmail oğlu Mehmed Sadık Efendi Vakfı

Kurucunun lakabı: Hacı İsmailoğlu

Kurulduğu yer: İstanbul

Kuruluş tarihi: 1175 H. (1762 M.)