EYLÜL AYI EDEBİYAT DERGİLERİ

Durgun geçen yaz sezonunun ardından kültür dünyasındaki canlanmaya dergiler de katıldı. Farklı açılardan değerlendirmeye tabi tutarak size tanıtmaya çalıştığımız dergilerden üçü bugünkü sayfamızın konuğu: Semih Gümüş’ün Notos, İbrahim Tenekeci’nin İtibar ve İsmail Kılıçarslan’ın Cins.

BİR DÜNYA EDEBİYATI VAR MI?

İki aylık edebiyat dergisi Notos’un 77. Sayısının dosya konusu, Burhan Sönmez’in hazırladığı ‘Bir Dünya Edebiyatı Var mı?’ Dosya çerçevesinde Dünya Edebiyatı Umut mu İmkansızlık mı?, Üçüncü Dünya Edebiyatı ve Ulusal Alegori, Weltlıteratur Ya da Dünya ve Edebiyat, Dünyanın Bütün Okurları, Birleşin!, Dünya Edebiyatının Dünyaları, Dünya Edebiyatı ve Mecaz Bükücü Zihin, Dünya Edebiyatı: Masal mı Rüya mı Çeviri mi?, Dünya Edebiyatı Mümkün mü? Başlıklı yazılar yer alıyor.

Latin Amerikalı romancılardan Roberto Balano ile yapılan söyleşi, ‘ Bütün Edebiyat Bir Bakıma Politiktir’ ana başlığıyla yer alıyor Notos’ta.

Dergide her ay yer alan köşelerden ilkinde her sayıda bir yerli yazarın en etkilendiği yazar soruluyor. 70. Sayının konuğu Aslı Tohumcu, bu soruya cevap olarak Jules Verne’i vermiş. Bir yazarın kitap seçkileri köşesinde ise öykücü Mustafa Çevikdoğan’ın listesi şu eserlerden müteşekkil: Kıskanmak/ Nahid Sırrı Örik, Öylesine Bir gün/ Çehov, Anna Karenina/Tolstoy, Dede Korkut Hikayeleri, Puslu Kıtalar Atlası/İhsan Oktay Anar, Kayıp Zamanın İzinde/Proust, Miskinler Tekkesi/ Reşat Nuri Güntekin.

Ustaların yanı sıra gençlerin kaleminden çıkan nitelikli pek çok öykünün de göze çarptığı Notos, Semih Gümüş kaptanlığında emin adımlarla yoluna devam ediyor. Derginin bir başka özelliği de Batı edebiyatına geniş yer ayırması.

İTİBAR’DA GÖZDEN KAÇAN HATALAR

Aylık edebiyat ve fikriyat dergisi İtibar, önemli isimlerin yazı ve şiirleriyle dolu dolu bir dergi. Fakat bu sayıda gözden kaçan yazım yanlışlarının çokluğu İtibar’a hiç yakışmamış doğrusu. Umarız bu yanlışlar ilerleyen sayılarda ortadan kalkar.

İtibar’ın Eylül 2019 tarihli 96. sayısında şiir türüne ayrılan sayfalar önemli bir yekun tutuyor. Gerek usta ve amatör şairlerin şiirleri, gerekse dergideki kitap değerlendirme yazılarında şiir kitaplarına çokça yer verilmesi bu yargımızı somutlayan örnekler. Şiirler içinde en çok Eray Sarıçam’ın ‘Yaşamak’tan Bir Kesit’ ini beğendiğimizi ekleyelim bu arada.

İtibar’da toplam dört öykü bulunuyor. Yazık ki öyküler de vasatı aşamayarak bizi üzüyor. Necdet Subaşı’nın anlatı/gezi yazısı tarzındaki ‘Deliler Kahvesi’ öyküsü kurgu yönü zayıf kalan, öykü çizgisinden oldukça uzak bir metin olmuş. Meral Afacan Bayrak’ın ‘Fesleğenler’ adlı öyküsü de okuyucunun gözüne soka soka verilmeye çalışılan sanatlı anlatımı ve farklı kelime ve deyimler kullanma zorlaması, zayıf finaliyle bizden geçer not alamadı.

Asım Öz’ün hacimli makalesinde ise gündemde Abdülhak Şinasi Hisar’ın gözünden Yahya Kemal konusu ele alınmış. Öz’den okuduğumuz kadarıyla Hisar, Yahya Kemal’i pek de başarılı değerlendirememiş.

Hatice Ebrar Akbulut kitap ve okumayı odağa alan yazılarına devam ediyor. ‘Kitaba Dair Mülahazalar’ başlıklı makalesinde Akbulut; farklı tipler gözünden kitabın ve okumanın değerini sorguluyor. Anlattıklarına da somut örnek olarak kimi kitabı çöpe atar, kimi de çöpten topladığı kitaplarla kütüphane kurar haberini örnek veriyor.

Son zamanlarda roman eleştirisine farklı bir bakış açısı getirerek gönüllerimizde taht kuran, takdirimizi toplayan Mustafa Özel’in usta öykücü Mustafa Kutlu’nun Yeni Şafak gazetesi ile Dergah dergisindeki denemelerini bir araya getiren ‘Fırtınayı Kucaklamak’ kitabına dair yazısı da yazık ki nitelikli bir değerlendirme yazısının çok uzağında, bilerek değerlendirme yazısı tabirini kullandık, çünkü eleştiri yazısı demeye elimiz varmadı.

Ahmet Karaca’nın yazısında Necip Tosun’un ‘Edebiyat Atlası’ kitabı masaya yatırılmış, Ayşegül Özdoğan ise Cemal Şakar’ın Edebiyatın Doğası kitabı üzerine bir makale ile İtibar’da yer alıyor.

ANDI VE ÜÇER ARTIK CİNS’TE

Konya’da yaşayan yazar ve şair Murat Güzel’in her ay hazırladığı Kebikeç köşesinde bu ay Fuzuli’nin Leyla vü Mecnun mesnevisi var. Güzel’in bir şiiriyle de İtibar’da konuk olduğunu yeri gelmişken hatırlatalım.

Cins dergisinin yazar kadrosuna bu aydan itibaren iki yeni isim katlıyor: İbrahim Halil Üçer ve M. Fatih Andı. Üçer Arayışlar Devri İslam Düşüncesinin izini sürerken, Andı ise tarihi tahayyül diye tarif edenleri eleştiriyor bu ayki makalelerinde.

Neden, Ne ve Nasıl okuyalım sorularına bu sayıda Ahmet Faruk Çağlar cevap veriyor.

Yazdığı hikayelerle beğenilen öykücülerimizden Mustafa Çiftçi, ‘Edebiyat Bize Gerekli Değil mi?’ sorusuna cevap arayan Ahmet Sarı, Batı Tahayyülünde Müslümanlar kitabı kritiğiyle Dilara Yabul, Kültür Out İrfan İn adlı denemesiyle Bahadır Yenişehirlioğlu, Fas ülkesi üzerine gezi yazısıyla Meryem Dalgıç, Tarantino’nun son filmi Bir Zamanlar Holywood’da film değerlendirmesiyle Abdülhamit Güler, Peyami Safa’nın Yalnızız romanı üzerine makalesiyle Mehmet Doruk Kandemir Cins’in son sayısında yer alan isimlerden bazıları.

Derginin son sayısında Ali Nihat Tarlan, İsmail Gaspıralı biyografileri yanında Mustafa Tatçı, Toni Morrıson ve İmam Harun’un torunu Muhammed Harun ile yapılan söyleşiler yer alıyor.

ÖNEMLİ DOSYA KONULARI YARIN’DA

 Dönemlik  Edebiyat, Sanat ve Fikriyat dergisi Yarın, yine farklı bir dosya konusuyla okuyucusunun karşısına çıkıyor. Daha önce işlenmemiş dosya konularıyla dikkat çeken Yarın Dergisi 9. Sayısında iki müstesna hanımefendiyi ağırlıyor:“Safiye Erol ve Sâmiha Ayverdi”. “Safiye Erol ve Sâmiha Ayverdi” hakkında katkıda bulunan isimler şöyle:

Dr. Öğr. Üyesi Aysun Yemen Öcal - Bir Kadın Mütefekkir: Sâmiha Ayverdi Hanım

Dr. Lütfü Şehsuvaroğlu - Huzur ve Düzen Ruh İklimimizin İki Âşık Leylâsı: Safiye Erol ve Samiha Ayverdi

Dr. Zeynep Tek - Zor Vâsıl Olunan Bir Seviyenin İnsanı”: Safiye Erol ve Eserleri

Dr. Duygu Dinçer - Mektuplardan Gelen Ses: Sâmiha Ayverdi’nin Mektupları Eğitime ve Psikolojiye Dair Neler Söylüyor?

Mehmet Bilal Yamak - Derkenarlı Yazı Ruh Adam’ın İçindeki Ciğerdelen

Rahime Kasım - Safiye Erol’un Boynunun Borcu Olarak Aşk

Havva Yılmaz: Ülker Fırtınası Romanında Modernleşme ve Müzik İlişkisi Bağlamında Hatırlamak ve Unutmak Üzerine

İlknur Söker - Bir Kadının Sâyesinde

Hikmet Kâhya - Salih Server - Ciğerdelen Yahut Anlam Dünyası

Halil Açıkgöz ve Mustafa Tahralı ile Erol ve Ayverdi üzerine bir döneme ışık tutacak önemli iki özel röportaja yer veriliyor Yarın’da.

Halil Açıkgöz: “Safiye Erol gibi bir isim, harc-ı âlem dünyada harcanmamalıdır.”

Prof. Dr. Mustafa Tahralı: “Odanın Aydınlanması için Mum Yakmak Gerek.”

Yarın Dergisi 9. Sayısında Ömer Koca, Canberk Apiş, Muhammed Akif, Evin Başar, Fatma Kutlu, Süreyya Altunkara, Muharrem Turgut, Nurettin Demiral’nın şiirlerine yer veriyor. Bu sayının yazarları ise; Ahmet Hakan Karataş, Nur Şevval Seven, Dursun Duygulu, Ali Bozoğlu, Akif Aytaç, Mustafa Özçelik, Mustafa Uçurum, Elvan Kaya Aksarı, Özge Aydın, Tuğrul Selman ve Nuray Aydemir’den oluşuyor.