Ziya Uysal

Ziya Uysal

UNUTULMUŞ BİR YÖRÜK TÜRKÜSÜ (Uzun hava)

UNUTULMUŞ BİR YÖRÜK TÜRKÜSÜ (Uzun hava)

Şeşine de kömür gözlüm şeşine,

Beşi birlikleri takmış döşüne,        

Çok yer gezdim, rastlamadım eşine,

Elleri kınalı, sunam geçti mi?

 

Obasıdır deli gönül obası

Çok istettim vermez kızın bobası

Ne dualar ettim Kadir Gecesi

Yazması oyalı sunam geçti mi?

 

Havayıdır deli gönül havayı

Ay doğmadan şavkı sarar ovayı

Kömür gözlüm katarlamış mayayı

Önü gök öncekli sunam geçti mi?

 

Ekine de al yazmalım ekine

Bir işaret koymuş Ardıç Büküne

Kostak kostak yürür, adı Döküne

Kırmızı çizmeli sunam geçti mi?

 

Ayağıdır suna boylum ayağı

Böyle kız görmedi Kervan Koyağı

Çakır Hüseyin’in sevgi yumağı

Salına salına sunam geçti mi?

 

SÖZLÜK:

Şeşine: Karşısına

Döşüne: Gerdanına

Katarlamak: Develeri peş peşe, tek sıra halinde dizip, yola koymak.

Maya: (Tülü maya) İyi cins deve.

 

Gök öncek: Yörüklerde ve bazı Toros köylerinde daha çok kızların ve genç bayanların kullandığı, kenarlarında kırmızı tokaları olan, elde yapılmış, nazar değmesin diye çivit mavisi kumaş kullanılan bayan önlüğüdür. Diriliş Filminde Halime Sultan’ın Ertuğrul Bey’e verdiği, Ertuğrul Gazi’nin kılıcında sürekli takılı duran kırmızı toka da öncek tokasıdır. Bilindiği gibi Kayı Boyu da bir Yörük aşiretidir. Çok fazla gündeme gelmese de Yörükler, bu gün dahi geleneksel şenlik ve festivallerle Yörük folklorunu yaşatıyor. Bütün Yörüklerimizi tebrik ediyorum.   

40-50 yıl öncesine kadar Akdeniz Bölgesindeki Yörükler yaz gelince sürüleriyle birlikte Toros Yaylalarına göçerlerdi. Çocukluğumda bazı Yörük aşiretleriyle yaylalarımız yan yanaydı, görüşürdük. O zamanlar bazı bölümleri belki bin yıllardır yaşayagelmiş olan canlı ve renkli bir Yörük kültürü ve folkloru vardı. İlerleyen zamanda hayvancılığın yerini turfanda sebze yetiştiriciliği, seracılık ve turizm alınca, Yörükler Toros yaylalarına göçmez oldular. Toroslarda birçok yayla ve mera şimdi o eski günlere hasret, ıssız ve atıl kalmıştır.  

Develeri de çok olurdu ama Toros Yörükleri daha çok keçi yetiştirirlerdi. Birçoğu boy isimlerini dahi Tekeli, Ak Keçili, Kara Keçili, Sarı Keçili şeklinde, yetiştirdiği hayvan türünden almıştır. Tarım ve Orman Bakanlıkları ormana zarar veriyor diye orman bölgelerinde keçi otlatmayı yasaklayınca Yörükler keçilerini sattılar. O kadar ki, bin yıldır Toroslarda otlatılan keçi ırkından neredeyse damızlık bile kalmamıştı. Oysa Orman Bakanlığı tıraşlama kesimlerle orman varlığımızı asıl kendisi yok ediyordu. Daha sonra bakanlıklar yanıldığını anlayıp, ormanda keçi otlatmayı serbest bıraktı ama iş işten geçmişti. Bu gün etin pahalı olmasının başlıca sebeplerinden biri de budur. Konya kasaplarında keçi eti satılmıyor. Ama Ege’de ve bilhassa Akdeniz yöresinde keçi eti tercih ediliyor. Toroslarda otlayan keçilerin eti mideye de dokunmuyor ve yağsızdır. Akdeniz Bölgesi’ndeki kasaplarda koyun etiyle keçi eti aynı fiyata satılıyor. Allah’a emanet olunuz.  

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,çok uzun ve ilgili içerikle alakasız,
Türkçe karakter kullanılmayan yorumlar onaylanmamaktadır.
1 Yorum
Ziya Uysal Arşivi

SAPMA

16 Eylül 2019 Pazartesi 00:01
SON YAZILAR