Av. Ömer Faruk Bayram
Ceza yargılamasında kovuşturma evresi
Kovuşturma, ceza yargılamasının ikinci ve son evresidir. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 175. Maddesinin 1. Fıkrasında kovuşturma evresinin tanımı yapılmıştır. Yasaya göre kovuşturma evresi, şüpheli hakkında savcılık tarafından yapılan soruşturma sonucunda yeterli şüpheye ulaşılması halinde düzenlenen iddianamenin ceza mahkemesi tarafından kabul edilmesiyle başlayan yargılama sürecini ifade eder. (CMK 175/1. madde) Kovuşturma, iddianamenin kabulüyle başlayıp, hükmün kesinleşmesine kadar geçen evreyi tanımlamak üzere kullanılır. (CMK m.2/f) Kovuşturma evresi, savcılık tarafından hazırlanan iddianamedeki fiil ve fail hakkında yargılama yapılmasıdır. Kovuşturma, iddianamenin ceza mahkemesi tarafından kabulü ile hükmün kesinleşmesine kadar geçen sürece verilen isimdir. Kovuşturma sürecinde iddianame tamamlanır ve şüpheliler sanık sıfatına haiz olur. Kovuşturma süreci alenidir. Dosya kapsamında herkes aksi ispatlanana kadar masumdur. Kovuşturma evresinde sanıklar iddianame ile beraber haklarında talep edilen ceza ve aleyhe hususlardan bilgi edinme hakkına sahiptir.
1- İşlenen suç basit yargılama ve seri muhakeme usulüne tabi olabilir İdiianame de belirtilen suçların vasif ve mahiyetine göre dosya Asliye Ceza ve Ağır Ceza mahkemelerine tevdi edilir.
2- SORUŞTURMA İLE KOVUŞTURMA ARASINDAKİ FARK NEDİR? Soruşturma, Cumhuriyet savcısı tarafından gizli, yazılı ve hızlı bir şekilde yürütülen şüpheli ve müşteki haklarının daha fazla kısıtlandığı, ancak usul işlemlerinin maddi gerçeği araştırma ve adil yargılamayı temin amacıyla yapıldığı bir ceza muhakemesi hukuku sürecidir. Kovuşturma, soruşturma neticesinde şüpheli hakkında iddianame düzenlenerek ceza davası açılması ile başlayan yargılama sürecidir. Kovuşturma evresi, mahkeme tarafından yürütülür. Kovuşturma, bir taraftan iddia ve savunmanın karşılıklı tartıştığı, diğer taraftan soruşturma aşamasında toplanmayan delillerin de toplandığı yargılama aşamasıdır. Mahkeme tarafından yürütülen kovuşturma, kural olarak herkese açık, sözlü ve duruşmalı yapılır. Kovuşturma yapmaya genel görevli ceza mahkemeleri şunlardır: Ağır ceza mahkemesi, Asliye ceza mahkemesi. Kovuşturma yapmaya yetkili bazı özel ceza mahkemeleri de şunlardır: Çocuk mahkemesi, Çocuk ağır ceza mahkemesi, Fikri ve sınai haklar ceza mahkemesi, İcra ceza mahkemesi. Kovuşturma, sanık haklarına riayet edilerek aleni bir yargılamayla maddi gerçeğe ulaşılması açısından önemli bir yargılama evresidir.
KOVUŞTURMA USULÜ
Duruşmanın açıklığı (CMK m. 182) : Ses ve görüntü alıcı aletlerin duruşmada kullanılması yasağı (CMK m. 183) : Açıklığın kaldırılması hakkında karar (CMK m. 184) : Zorunlu kapalılık (CMK m. 185) : Kapalı duruşmada bulunabilme (CMK m. 187) : Duruşmada hazır bulunacaklar (CMK m. 188) Duruşmanın başlaması (CMK m. 191) : Sanığın duruşmada hazır bulunmaması (CMK m. 193) : Kovuşturma süreci, yargılama süjelerinin katkılarıyla birlikte beaber yürütülen ancak mahkemenin, yani hakimin etkin rol oynadığı bir evredir.
1. İddianamenin Kabulü: Mahkemenin ilk görevi, Cumhuriyet savcısının hazırladığı iddianamenin dosya üzerinden incelenmesi ve kabul edilip edilmemesine karar vermektir. İddianamenin kabulüyle birlikte kovuşturma evresi başlar.
2. Duruşma Hazırlığı: Mahkeme, kovuşturma evresinde duruşma hazırlığı işlemlerini yürütür. Bu kapsamda, duruşma gününü belirler, duruşmada hazır bulunması gereken kişileri çağırır ve duruşma için gerekli düzenlemeleri yapar.
3. Duruşma Yönetimi: Kovuşturma evresinde yapılan duruşmalarda mahkeme, oturumu yönetir. Duruşma esnasında sanık, müdafi, savcı ve diğer ilgili kişilerin söz almasını sağlar, delillerin sunulmasını ve tartışılmasını denetler.
4. Delillerin Değerlendirilmesi: Mahkeme, duruşma sırasında sunulan delilleri değerlendirir. Savunma ve iddia tarafının delillerini kabul eder veya reddeder ve bu delillerin mahkemeye sunulan iddiaların doğruluğunu ortaya koymada ne kadar etkili olduğuna karar verir.
5. Hüküm Verme: Kovuşturma evresinin sonunda mahkeme, toplanan deliller ve yapılan değerlendirmeler sonucunda hüküm verir. Hüküm, sanığın suçlu bulunup bulunmadığına ve gerekli ise ceza miktarına veya diğer yaptırımlara karar verir. Mahkemenin etkisi, yasalara uygun olarak kovuşturma sürecinin adil ve objektif bir şekilde yürütülmesini sağlamaktır. Mahkeme, adaletin tecellisi ve hukuka uygunluğun korunması için önemli bir rol oynar ve kovuşturma sürecinin doğru bir şekilde ilerlemesini sağlar.
Türkçe karakter kullanılmayan yorumlar onaylanmamaktadır.