• Selçuklu eseri olarak Akşehir’in tek üniversitesi olan tarihî Sahip Ata Medrese’nin kapıları, 766 yıl sonra ‘Taş Eserler Müzesi’ olarak halkın ziyaretine açılacak.

Akşehir’de Altunkalem Mahallesi Dr. Aziz Perkün Caddesi’nde bulunan Sahip Ata Medresesi (Taş Medrese), Türk ve İslâm devri eserlerinin bakımında diğer şehirlerde olduğu gibi ihmale uğrayan bir medrese.  

Hanikâh ve imaretin medrese ve mescid kısımlarının 10 yıl sonra kurulduğu Arkeoloji Müzesi’ndeki kitabesinden anlaşılmakta. Cumhuriyet devrine kadar tam bir harabeyi andıran Sahipata Külliyesi’nin Hanikâh ve İmaret yapılarının yerinde, küçük evler ve bahçeler bulunuyordu.  Fahreddin Ali Medresesi’nde bir hücrenin Dârülkurrâ(*)olarak tesis edildiğini de ifade edilmeli. Türbedeki yatırların ise, Sahipata Fahreddin Ali’nin yakınları olduğu söylenmektedir.  

Türbenin sokağa bakan ön kısmı tamamen yıkılmış vaziyette iken, kalan iki sıra restorasyonda ölçü kolaylığı sağladığı da bir gerçek. 1941-44 yıllarında yapılan onarımlarda eserin tamamen yok olmasının önüne geçilirken,  1965-66 yıllarında Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün onarım programı ile mescid ve türbe ile bu bölümdeki revaklar da yeniden gözden geçirildi. 1972-74’de onarımlar tekrar yürütüldü.

Bu arada Mescid ve Minarenin de aslına uygun olarak onarılması gerektiği, minarenin düzensiz onarımlar neticesinde garip bir biçime büründürüldüğü ve restorasyon çalışması yapılası gerektiği de dile getirilmekte.

“TAŞ ESERLER MÜZESİ”

Konya Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü’nce 2009 yılında proje ihalesi yapılarak 2013 yılında restorasyon çalışmaları başlayan medresedeki onarım çalışmaları tamamlanma aşamasına gelerek bu yıl ziyarete açılacağı belirtiliyor. Restorasyonda taş yerine mermer ağırlıklı olarak kullanılması ve giriş kapısı da dahil bir çok bölümünde değişikliklerin olması nedeniyle müzenin 1940’lı yıllardaki halinden eser kalmadığı ifade ediliyor.

1986 yılından beri ziyarete kapalı tutulan ve arkeolojik ve hacim ve boyut olarak büyük taş eserlerin sergileneceği Taş Medrese, Akşehir’in üçüncü “Arkeoloji ve Taş Eserler Müzesi” olarak ziyarete açılacak.

Taş Eserler Müzesi olarak hizmete açılacak müze, Selçuklu döneminde “Sahip Ata Medresesi” olarak Akşehir’in tek üniversitesi olarak hizmet veriyordu. Bu medreseden çok sayıda âlimler yetiştiğini de burada ifade etmeliyiz. Akşehir’deki Taş Medrese, Konya’daki Sahipata Medresesi ile benzerlik arzediyor.

TALEBE HÜCRELERİ

Sahipata Medresesi’nin giriş kapısının sağındaki odalar medrese öğrencilerine ayrılmıştır. Avlunun doğusundaki kapalı bölmelerle açık eyvan dershane olarak kullanılmıştır. Medresedeki beş odanın içerisinde ocakları bulunmaktadır. Avlunun iki yanında sivri kemerlerle birbirine bağlanmış revakların mermer sütunları antik bir Bizans yapısından alınarak burada kullanılmıştır. Sütunların bazıları tek, bazıları iki parça halinde olup, kelepçelerle birbirlerine bağlanmıştır. Sütun başlıkları Roma ve Bizans dönemlerine ait olup, üç sütun başlığı da ters çevrilerek kullanılmış sütun kaideleridir. 

(*) Dârülkurrâ: Kur’an öğretilen ve hâfız yetiştirilen mekteplerin, kıraat tâlimi yapılan medrese veya bölümlerin genel adı.