Mustafa Balkan (Tarih Yazıları)

Mustafa Balkan (Tarih Yazıları)

GÜDÜK MİNARE MESCİDİ

GÜDÜK MİNARE MESCİDİ

  • Selçuklu dönemine ait olan bu mescid, minaresinin şerefeden yukarısı uzun seneler yıkık kaldığı için bu adı almıştır.  Karaman İlyazıcı Defteri’nde ise ‘Kütük Minare Mescidi’ diye geçer.

 

 

Akşehir İlçesi Ahîcelâl (Selçuk) Mahallesi Mescid sokakta bulunan Güdük Minare Mescidi, Vakıflar Genel Müdürlüğüne ait kapı üstündeki kitabeye göre M.1227, H.624 yılında Konya Selçuklu Sultanlarından I. Alâeddin Keykubâd’ın hükümdarlığı zamanında Muhtesip Abdullah Muhtesib oğlu Emînüddin Hacı Hasan tarafından yaptırılmıştır. Mimarı ise Mesud oğlu Ahmed’dir. Minare 1307 (1889) yılında gerçekleştirilen onarım sırasında tamamlanmıştır.

Selçuklu Dönemine ait caminin tuğla kubbesi sağırdır. Duvarlarında devşirme iri taşlar kullanılmıştır. Kapısı ve minaresindeki çini tezyinatlar kısmen yok olmuştur.

Mescid kare ve kubbeli bir yapıdır. Güneydoğu köşesine bitişik kalın gövdeli ve tek şerefeli bir de minaresi vardır. Bir kubbe ile örtülüdür. Beden duvarlarının zemine yakın bölüler düzgün veya devşirme blok taşlarla, yukarı kısımları yer yer tuğlanın da kullanıldığı moloz taşlarla örülmüştür. Bazı kaynaklarda “mescidin daha evvel giriş cephesinin kuzey yüzü olduğu ve burada üç kemer gözlü bir son cemaat yerinin bulunduğu duvarda gömülü kemer ayaklarından anlaşıldığı ve cephenin ortasında yukardan aşağı doğru sıralanmış üç pencereden 1.22 m. genişliğinde ve 1 m. boyunda olan aşağıdaki açıklığın, vaktiyle son cemaat mahallinden harime açılan esas kapı olduğu, zamanla son cemaat yerinin yıkılması ile aşağısı doldurulan esas giriş kapısı pencereye çevrilmiştir.”  denilmektedir.

 

Kitabe

Mevcut giriş kapısı ve mermerden yapılmış olan kitabe, yedi satır halinde dua ibaresi ile başlayan ve Selçuklu sülüsü ile yazılan kitabenin meali şöyledir: “Bu mübarek mescidin imar edilmesini Emir’ül Mü’minin rehberi Keyhüsrev oğlu Fetihler sahibi dünya ve dinin ulusu Sultan Keykubat zamanında muhtaç ve zayıf kul Abdulluh oğlu Muhtesip Eminüddin Hacı Hasan 624 yılının aylarından Cemaziyel ulanın birinci günü emir buyurdu: Yapan Mesud oğlu Ahmed.”

Kitabe nişinin sol tarafından minareye kadar uzanan cephe boy ve genişlikleri aynı, sekiz adet üçgen kemerli sağır niş görülmektedir. Bu yüzün güneydoğu köşesinde yapının tek şerefeli minaresi yer almaktadır. Mescidin güneydoğu köşesine bitişiktir. Kaidesi taş yukarısı tuğla ile örülmüştür. Minare bir kenarı 2.90 m. bir kaide üzerine oturtulmuştur. Bunun üzerine, eni 1.23,boyu 2.00 m. olan sekiz yüzeyli pabuç kısmı oturmaktadır. Kütlenin yüzeyleri 0.72 m. eninde,1.55 m. boyunda ve 0.10 m. derinliğinde dikdörtgen sekiz pano ile bölünmüştür.

Mescide doğu cephesindeki sivri kemerli basit bir kapıdan girilir. Üzerinde, dikdörtgen br pano içinde fîrûze renkli sekiz köşeli yıldız ve lâcivert renkli haç biçimi çinilerden oluşan bir süsleme yer almaktadır, ancak çinilerin çoğu dökülmüştür. Bu panonun üzerinde Selçuklu sülüsüyle yazılmış yedi satırlık tarih kitabesi mevcuttur.

Harim, duvarların yukarı köşelerinde sivri tromplar ve bunların yukarısında yer alan küçük köşelikler yardımı ile meydana gelen 16 kenarlı bir plan üzerine oturtulmuş, sağır bir kubbe ile örtülüdür. Yapının kıble duvarına oyulmuş vaziyette mukarnaslı bir mihrabı vardır.

Mescid, 1873’te Konya Ticaret Mahkemesi reisi Hacı Mehmed Efendi tarafından ahşap örtülü kerpiç, 1957’de de mahalle halkı tarafından ahşap örtülü kâgir bir bina olarak yeniden yaptırılmıştır; Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından 2006 yılında yaptırılan restorasyon kapsamında; ahşap çatı kaldırılmış, yükseltilen duvarlar orijinal seviyesine kadar yıkılarak taş korniş konulmuş, kubbenin onarımı yapılarak horasan sıvadan sonra kurşun kaplanmıştır. Dış duvarlarda eksik olan tuğla örgüler orijinaline uygun olarak tamamlanmış ve derz yapılmıştır. Orijinal mihrap ile ilgili herhangi bir ize rastlanamadığı için, mihrap ahşap ile kaplanmış, yeni bir ahşap minber yapılmıştır. Mescid olarak hizmet vermektedir.


guduk-minare-mescid-1.jpgguduk-minare-mescid-2.jpgguduk-minare-mescid_3.jpg

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,çok uzun ve ilgili içerikle alakasız,
Türkçe karakter kullanılmayan yorumlar onaylanmamaktadır.
Mustafa Balkan (Tarih Yazıları) Arşivi
SON YAZILAR