Karamanoğulları'nın Konya'yı Selçuklulardan devraldıktan sonra başkent ettikleri malumdur.

Aradaki Moğol sıkıştırmalarından ve komşu çatışmalarından arta kalan 170 yılın büyük bir bölümünde Konya'yı payitaht ve Darülmülk edinmişlerdir.

Karamanoğulları’nın Konya döneminin en parlak devri muhakkak ki 1360 ile 1460 arasındaki 100 yıldır. Bu yüzyılın kırk yılı, Karamanoğulları’nın kanunisi olarak vasıflandırdığım Sultan 2. İbrahim devridir.

Karamanoğlu 2. İbrahim'in babası şehit merhum Sultan Alâeddin’in oğlu 2. Sultan Mehmet’tir. Konya ve civarındaki en önemli eserler bu devirde verilmiştir. Şu anda bile Konya’da en fazla ayakta kalan tarihi eser sahibi Karamanoğulları ailesidir.

Karamanoğlu mimarisinin doruklarını oluşturan eserlerden birisi de Ereğli Ulucami’dir. Ereğli Ulucami tam 600 yıl önce Karamanoğulları devleti sultanı II. Mehmet tarafından yaptırılmıştır.

Ereğli Ulucami Karaman Akçaşehir'deki ve Aksaray'daki Ulucamilerle büyük benzerlik taşır. Aksaray Ulucami’ni de zaten Karamanoğlu sultanı II. Mehmet yaptırmıştır.

Ereğli Ulucami en önemli yapı unsurlarını Roma ve Bizans dönemi enkazından getirilen unsurlar olduğu görülüyor. Aynı durumu Akçaşehir Camii'nde de görmekteyiz. Bu durumda her yeni medeniyetin eski medeniyetlerin izleri hatta enkazı üzerine oturduğu gerçeği bir defa daha tescilleniyor.

Ereğli Ulucami’nin 40 metrelik dev minaresi ayrıca gözetleme kulesi olarak da kullanılmıştır.

600 yılın verdiği zaman aşımıyla camide tabii ki çeşitli değişiklikler oluyor tamir kitabelerinin yer almasına rağmen esas banisine ait bir kitabe ne yazıktır ki yoktur.

Ancak İbrahim Hakkı Konyalı merhumun Ankara vakıflar genel müdürlüğü arşivinde bulduğu vakfiyelerde caminin Karamanoğlu sultanı II. Mehmet tarafından yaptırıldığına dair belgeler çok açıktır.

Burada bu vakfiyede geçen tescil belgesini aslı olan Arap alfabesi ile yeniden yazıyorum ve aşağısına günümüz Türkçesine çevirisi ile harf çevirisini de veriyorum.

اوقاف جامع هرقليه المشهور باركلى انشاء محمد بك بن ابراهيم بك بن ال قرمان برموجب وقفية شرعية بامضاء مولانا

862سنه ابراهيم بن محمد القاضي بالعساكر القرمانية في تاريخ شوال

Transkripti: Evkaf-ı camii Herakliye el-meşhur bi-Ereğli inşai Mehmet Bey bin İbrahim Bey bin Al-i Karaman ber mucebi vakfiye-i şer'iye bi-imzai Mevlana İbrahim bin Mehmet el-kadı bil-Asakiri'l-Karamaniyye

Türkçesi: Ereğli diye ünlü Herakliye Camii'nin vakıfları: Karaman kazaskeri Mehmet oğlu Mevlana İbrahim'in imzasıyla Şevval 860 / Eylül 1456 tarihli şer'i vakfiyesine göre bu camiyi Karaman hanedanından İbrahim Bey'in oğlu Mehmet Bey yaptırmıştır.

Ancak burada bir isim kayması görülüyor çünkü Mehmet Bey İbrahim Bey'in oğlu değil İbrahim Bey Mehmet Bey'in oğludur. Buna göre Ereğli Ulucami’yi yaptıran Karamanoğlu Sultan 2. İbrahim'in babası Sultan II. Mehmet'tir.

Ancak konuyu Ereğli tarihinde ele alan Konyalı İbrahim Hakkı hazretleri de bu isim kaymasını aynen çevirmiş v bir düzeltme yapmamıştır.

Yine bu vakfiyede 860 hicri yılının karşılığı 1456 miladı yılı yapmaktadır ve bu tarihte Karamanoğulları Devleti'nin başında Sultan ikinci İbrahim vardır o halde bu tarihte de bir hata olduğu gözleniyor. Eğer bu vakfiyedeki tarih doğru ise Ereğli Ulucami’nin yapımını emreden Sultan 2. İbrahim'in olması gerekiyor.