1968'de "Yorgun Savaşçı" romanıyla Yunus Nadi Ödülü'nü, "Devlet Ana" ile Türk Dil Kurumu roman ödülünü kazanan, romanlarında Osmanlı'nın çöküş döneminden 1940'ların sonuna kadar olan tarihî süreci aydın-halk kopukluğu, Anadolu halkı, devlet-toplum ilişkisi gibi temel meseleler üzerinden anlatan Kemal Tahir özellikle yakın tarihi ve ideolojileri doğru ve yakından anlamak adına önemi büyük bir yazardır. İşte Ketebe Yayınları bu büyük romancının hatırasını onun adına oluşturduğu bir ‘Kitaplık serisi’ ile yad ediyor. Şimdilik beş kitap çıktı bu seriden.

Mehmet Güven Avcı’nın ‘Kemal Tahir'i Okuma Kılavuzu’ adlı çalışması bütünlüklü bir evren sunan Kemal Tahir romanlarına dair yeni bir sınıflandırma oluşturarak, Kemal Tahir’in düşüncesinin oluşumuna ve eserlerinin serüvenine eşlik ediyor; “Kemal Tahir’in Türk edebiyatı ve Türk düşüncesi içerisindeki yeri konusundaki tartışmalar yazar henüz yaşarken başladığı gibi bugün de olanca canlılığıyla devam ediyor. Edebî eserlerini kurarken de, uzun yıllar boyunca tuttuğu notlarını yazarken de daima kendini ve düşüncesini geliştirme uğraşı içinde olan Kemal Tahir, yazı ve düşün hayatı boyunca yaptığı araştırmalar ve henüz çok erken bir dönemde edebiyat, düşünce, sinema ve siyaset başta olmak üzere birçok farklı alanda metin üretmesiyle dikkat çekiyor.
Mehmet Güven Avcı’nın bir kılavuz niteliği taşıyan bu çalışması, üretkenliği ile ön planda olan Kemal Tahir’in farklı yönlerine odaklanan metinleri derli toplu bir biçimde ele alıyor, biyografisi üzerine yapılan çalışmaları bir araya getiriyor, edebiyat, düşünce ve siyaset çevreleri üzerindeki etkisine değiniyor ve gelişmekte olan Türk sineması çevrelerinde yarattığı akisi ve bu konuda yapılan çalışmaları geniş bir çerçevede değerlendiriyor.”

Türkiye’de sosyoloji, düşünce ve sinema tarihi alanlarının önde gelen ismi Kurtuluş Kayalı’nın, 1974-2021 yılları arasında Kemal Tahir üzerine yazdıklarını bir araya getiren “Kemal Tahir’in Entelektüel Portresi” serinin diğer kitapları gibi oldukça önemli tespitlerden oluşan özgün bir eser. Kayalı’ya göre Kemal Tahir ilk bakışta salt bir romancı gibi görünse de, aslında bütün iyi romancılar gibi sosyal bilimlerin birden fazla sahasına hakim, disiplinlerarası araştırmalar yapan bir entelektüel olduğunu vurguluyor. Tahir, Türkiye’nin tarihsel gelişimi, toplumsal yapısı ve somut şartlarını esas aldığı incelemelerinin sonuçlarını romanlarında bağımsız ve özgün bir biçimde tartışır.
Kemal Tahir romanlarının arka planındaki entelektüel derinliği, tarihsel sosyoloji yaklaşımını, Türk edebiyatına ve düşüncesine katkısını son derece titiz bir biçimde ortaya koyuluyor.

‘1936 Model Gençler’, Kemal Tahir’in gazeteci kişiliğiyle tanıştığımız, hayatının önemli bir dönemine, edebiyat ve düşünce çevreleriyle kurduğu ilişkiye ve yazarın, Türk Edebiyatındaki kalem kavgalarında bulunduğu konuma tanıklık ettiğimiz bir kitap olmasının yanında, okuyucuyu, “Geçit” dergisiyle edebiyat dünyasında kendine bir yer edinen Kemal Tahir’in imzasını taşıyan ilk eserlerle buluşturuyor.

Diğer iki kitaba gelince…

İlk kez 1960 yılında yayımlanan ‘Beş Romancı Tartışıyor’, dönemin beş önemli romancısını; Kemal Tahir, Orhan Kemal, Fakir Baykurt, Mahmut Makal ve Talip Apaydın’ı bir araya getiriyor. Kemal Tahir’in köy romanı özelinde Türk romanı ve romancılık hakkındaki görüşlerini okuyucuya sunan bu eserde, Kemal Tahir’in roman ve tarih konularında çağını aşan görüşlerine ve Türk romanı savunusuna tanıklık ediyoruz.

‘İşte Size Paydos Bize Marş Marş’ ise, Kemal Tahir ve arkadaşlarının girişimiyle 1933-34 yılları arasında yedi sayı olarak yayımlanan Geçit dergisinin sloganını başlığına taşıyor. Bunu yaparken Cumhuriyet Devri Türk Edebiyatı’nın ilk dönemindeki edebiyat ortamını ve tartışmalarını aktarıyor. Kitap, Cumhuriyet Devri Türk Edebiyatı’na birçok önemli ismin katkısıyla yön veren Geçit dergisinin yedi sayısını birden okuruyla buluşturması hasebiyle de oldukça ehemmiyetli.