Selçuk Üniversitesinde ki yeni vazifem sebebiyle Konya’da ikamet etmek üzere otuz beş sene önce geldim. Çocukluğumda Konya hakkında çok şeyler duymuştum. İlki 1960’lı yıllarda köyümüzden bir büyüğümüzün (Emekli Prof. Dr. Veli Ulutürk) ilahiyat Fakültesinde eğitimi sebebiyle, babası Mustafa Amcanın ziyareti üzerine anlattıklarıydı. Mustafa amca çok uzun süren yolculuğundan bahsederken, “Konya öyle düz bir yerde ki, ta uzaktan yumurta diksen görülüyor” demesini hiç unutmadım.

Yine bir yakınımın Kayseri’de zirai aletler fabrikasında imal ettiği traktör römorklarında kullanılan makas harmanlarını ve disk-harrowların (Anadolu tabiriyle dızgara) disklerini buradan alır, her dönüşünde Konya ve şehrin gelişen zirai sanayinden bahsederdi.

Bende ilk 1975 de Ankara’da öğrenci iken ev arkadaşlarımla Murat 124 ile kumlu-soğuk asfalt, tek şeritli yollarını 4 saatte almıştık. 1978-1990 arası Türşeker’deki vazifen dolayısıyla Alakova Deneme Tarlasında araştırmalarımızı kontrol etmek üzere her sene birkaç defa gelirdim. O zamanın Konya’sı hakkında çok şey hatıralarım. Şehiriçi nakli için kullanılan faytonları çeken atların nallarından çıkan ritimli sesleri ve 3 tekerli dolmuşlarda sıkışarak yapılan yolculuklar hala hafızamdadır.

Bu seyahatlerimizde Konya Şeker Misafirhanesinde kalır, merkeze indiğimizde de dönüş için fayton ve 3 tekerlileri kullanırdık. O zamanda Meram’a giden tek Demiryolu altgeçidi vardı ve bu yol rayların üzerinden geçerdi. Şimdi yaklaşık 2-3 km kadar olan bu yolu 30-35 dakikada yürüyerek alıyorum. Demek ki binalar kısaldıkça yollar uzuyor, binalar yükseldikçe de yollar kısalıyor.

Meram tarihine derinlemesine girmesem de bu güzel yer hakkında kısa bilgiler vermekte fayda var. Meram kelimesi, “amaç, arzu, hedef, gaye, talep” anlamlarına gelse de “Meramını anlat bakalım” halinde halk deyimde de yer almaktadır. Eskinin ve günümüzün Meramı, görmek, gezmek, yaşamak için can attığı bu cennet mesireliğin özel yeri olarak bilinir.

İlk zamanlarda dikkatimi çeken Son Durakta ki Mesire Yeri ve kahveleri-Tavus Baba ve Dere den gelen kanal ve üzerinde ki tarihi köprüsü ile bölgenin Konya kültüründe önemli bir yeri de vardır. Özellikle esnafa ait “Türbeönünde evi, Meramda bağı” deyimi yanında esas itibariyle türküleri ile meşhurdur. Benim de çok sevdiğim ve bilindiği kadarıyla oturak âlemlerinin en güzel türkülerinden “Yeşil olur şu Konya’nın Meramı, Konyalı kız depreştirdi yaramı” ve “Meram yolunda, kızlar kolunda, uzun etme ulen-ulen işler yolunda” olanları oldukça bilinenleridir. Meram Bağları ile de oldukça meşhur olup, unutulan bu kültürü Başkan Mustafa Kavuş yeniden sembolik de olsa canlandırmaya çalışıyor.

Tüm bu bilinenleri neden yazdım diye sorabilirsiniz. Meram yeni yolu yürüyerek parça-parça görsem de, çoğunlukla araba ile geçerdim. Son birkaç yılda, boydan boya yaya olarak geçmemiştim. Geçen hafta, Demiryolu geçidinden başlayarak son durağa kadar yürüdüm. Yeni Yol ne kadar hızla değişiyor. Öyle de bazı değerlerini de kaybediyor. Yeşil yolda kerpiç te olsa küçük bahçeler içerisinde ki huzurlu evlerin çoğu kaybolmuş. Hele de hız yapan lüks arabaların motor sesleri insanın ruhunu karartıyor.

Yeni Yolun üzeri sağlı-sollu lüks evler ve kafelerle donatılmış, onların önü ve ara sokakları oldukça lüks araçlar tarafından düzensiz parklarla işgal edilmiş. Onarılarak tek tük kalmış eskinin estetik, küçük zevkli özel evler yanında, oldukça pahalı ancak mimarisi ve rengi ile Meram’ın o cezbedici kültürüne yakışmayan villa veya küçük saraylar diyebileceğimiz ancak gözleri yoran evler almış.

Şehir kültürü eskiyi ve yeniyi birbirine bağlayarak, devam ettirilir. Bunu en iyi temsil eden Kopenhag, Amsterdam, hatta Sofya gibi şehirlerdir. Bazı yeni çatıları kiremit, aşı boyasıyla zevkli mimarisini Meram kültürüne uyduran evler de var. Hele de Eski SSK Hastanesi karşısına yeni yapılmış kırmızı ateş tuğlasıyla bir işyerinin mimari tarzı ve renk seçiminde ki talihsizliği Meram ruhuna yakışmıyor. Böyle onlarca ev ve işyeri var diyebilirim.

Buna rağmen Başkan Kavuş’ u tebrik etmem gerekiyor. Bir eskiyi günümüze taşıyarak bu bozulmayı telafi ettirmeye çalışıyor. Bu manada Meram Son Durak ve Meram Bağları ile Meram’ı eski kimliğine Kavuş Başkan kavuşturma gayreti içerisinde görülüyor. Tebrikler Başkanım, hizmetiniz daim olsun.