4. Tarım Şurasında alınan kararların değerlendirilmesine kaldığımız yerden devam edelim.

40. Kırsal alanların sosyoekonomik yapıları, coğrafi konumu veya kent merkezlerine olan uzaklıkları dikkate alınarak destek ve hibe programları ile öncelikli olmalı fikri anayasaya aykırı bir konu olabilir.

41 ve 42 Maddeler kırsalda sürdürülebilir yaşam şartlarının iyileştirilmesi bence en iyi tekliflerden biri. Refah kırsaldan başlatılmalı, sanat merkezleri ve sosyal alanlarla kırsalda hayat cazip hale getirilmeli. Kırsal alanda ve tarımda çalışan kadın ve genç çiftçiler devlet destekli olarak SGK kapsamına alınmalı, üretici olacaklar önce eğitilmeli, SGK kaydı çalışmaya başladığı 18 yaşından itibaren yapılmalı.

43 ve 44 Maddeler de ki zirai örgütler tamamı kaldırılmalı yasal düzenlemelerle, örgütlenme devlet ve sivil toplum birleşeni ile “Ürün Konseyleri” nezdinde yürütülmeli. Ürün Konseylerinin yaptırım gücü olmalıdır. Devlet ve sivil toplum beraberce gerçek politikalar üretme şansını yakalayacaktır.

Balıkçılık ve su ürünleri de Su Konseyleri olarak yeniden tesis edilmeli. Konseyin 7 üst üyesi seçimle gelmeli, üyenin dördünü Devlet, üçünü özel sektör vermeli. Konsey üyeleri ayda biri toplanarak yeni politikalar belirlemeli, belirlenen politikaları denetlemeli maaş yerine sadece oturum desteği almalı.

49 ve 50 Maddede ki Su ve Taşkın Konseyi de faal durumda ki Su Konseyinin bir alt kolu olmalı ve tüm su ila alakalı politikalar buradan yürütülmeli.

52. Maddede belirtilen su tasarrufu ve verimliliği için 2030 yılına kadar kişi başı günlük su tüketiminin düşürülmesi ile 53. Maddede açık kanal sulama sistemleri kapalı basınçlı sistemlere dönüştürülmeli ve sulama randımanı 2030 yılına kadar %60'a çıkarılması ile 54-60 Maddeler arası konuların görevleri ve yetkileri Su Konseyinin sorumluluk ve yaptırım alanı içine alınmalı. Bunu için alt birimler ve bu birimlerde eğitimciler yetiştirilmelidir.

60-64 Maddeler, Devlet (Bakanlık) merkezli idari kararlardır. Sektörünün özüne inmeyen idari olarak uygulama alanlarıdır. Bu bakımdan ilgili Bakanlığın kendi içinde idari değişikliklerle çözülebilir.

65. Madde, Tarım ve sanayi bütünleşmesini güçlendirilmesi için “Organize Tarım Bölgeleri" ve “Lojistik Merkezler" ile ilişki sağlanmalı, pazarlamaları tek çatı altına alınmalı, tarıma uygun olmayan araziler bu amaçla kullandırılmalı” der. Daha evvel de bahsettiğim gibi Organize Tarım Bölgelerinden ne kastedildiği iyi anlatılmalı. Hastalık yayılma ihtimalinin olduğu bir yerde Organize Bölgeler olmaz. Ancak jeotermal kaynaklar, zirai alet-makine imalatı gibi sağlık riski dışı üretim sektörleri için olabilir.

66 Madde ki Tarım-sanayii entegrasyonu artırılmalı ve sürekliliği açısından kooperatif yapısı geliştirilmeli, tarım satış kooperatifleri ve birliklerin faaliyetleri bu kapsamda etkinleştirilmeli. Bu maddenin de açılımında ne var bilemem ancak bilinen bir şey varsa o da kooperatiflerin gerek idari ve gerekse de ekonomik kaynakları ve yapılarında sıkıntılar var. Devletin el atmadığı ve sivil yönetimlere bırakılan kooperatiflerde yolsuzluklar ve adam kayırmalar had safhada. Bu manada üretimin toplu yapıldığı fiziki toplulaştırmalarla yine devlet yönetiminde kurulacak şirketler kanalıyla bu iş çözülür. Kooperatiflerin yönetimi çoğunlukla uyanık yöneticilerin eline geçiyor; onlar normalin üstünde hem itibari hem de maddi getirim elde ederken, neticede olan altta ki çiftçiye oluyor. Çözüm bölge veya havza bazlı üretim sistemleri ile daha profesyonel insanların yönettiği şirketler olacaktır.

67. Madde ye bakınca üzülüyorum. Hobi bahçeleri büyüklükte yapısında bir işletme sisteminde en yüksek teknolojiyi getirsen ne olur, getirmesen ne olur. Önceliğimiz bunlar olmamalıdır. Şu anda tüm kırsalda mobil ağların ulaşmadığı köy de yok gibi. Konu yeniden ele alınarak yapılar düzenlenmelidir.

68-72 maddelere bakıyorum da yine üzülüyorum. Bu kadar dağınık, üreticilerin hayli fazla olduğu ve yaşlandığı, iklim değişikliklerinin yoğun etki altına aldığı bir yapıda dijitalleşme konusunu gündeme taşıma, tarım sektörünün tam okuyamamasından olsa gerek. bunlardan önce yapılacak işler var.