4. Tarım-Orman Şurası ile alakalı ilkyazımda değerlendirmeyi 1. Maddeden almış, burada stratejik ürün listesi genişleterek uygulamaya devam edilmeli yerine, tarım stratejiktir demiştim. Tarım bir sektörün adıdır ve strateji kelimesi de tüm üretim konuları için geçerlidir diyerek bağlamıştım.

İkinci olarak da Şuranın 6. Maddesinde nereye çeksen gelecek, sanki zorlamayla alınmış “bütünleşik” kelimesinin 6. Maddede ki “arazi bankacılığı ve bütünleşik üretim sistemi geliştirilmeli, arazi kullanım planları hazırlanarak uygulamaya konulmalı” cümlesine takılmış, kelimenin “birbiriyle bağlantılı duruma getiren, tümleşik” anlamını tarım arazileri için de geçerli ise mesele yok demiştim. Cümleyi net olarak bölge veya havzada tarım arazileri (tapular sahiplerinde olmak şartıyla) toplu üretim amaçlı fiziki olarak toplulaştırılabilir, bu da anlaşılır bir ifade olarak yazılabilirdi, olarak vurgulamıştım.

Konu bazında şura kararlarını değerlendirmeye devam edelim.

Şuranın 1, 2, 3, 4 ve 5. Maddeleri zaten bakanlığın uyguladığı ve uygulaması gereken maddelerdir. 6. Maddenin yenilikçi ve uygulanması gerektiğini yukarıda uygulamalı örneklerle zaten ele almıştım.

7. Maddede ki “Kent Tarımı" uzun zamandır siyasete de konu olan bir durum. Kentler öncelikle kendi mücavir alanları içinde ki tarım yapılacak arazi miktarını belirlemelidir. Bu madde kulağa hoş gelse de, sivil ve resmi otoritenin iştahını kabartırken arsa durumunda ki tarlanın nasıl üretimde kullanılacağını, kullanılsa da hobi bahçe konumunda olacağını düşünüyorum. Tarlanın m² bedeli arsa fiyatına olursa, arsa sahibi tarımdan gelir etme yerine, tarlasını bir an evvel satmaya çalışacaktır.

8. Madde zikredilen “Organize Tarım Bölgeleri (OTB)" artırılmalı ve potansiyel jeotermal kaynaklarında topraksız tarım yapılacağının vurgulanması da epeydir gündemde. Organize tarım bölgelerinden ne ifade edildiği açıkça belirlenmeli, bu ifade ancak seracılık ve makine imalatçıları için geçerli olabilir. OTB hastalık riski sebebiyle hayvancılık ve kanatlılar sektöründe uygulanmamalıdır.

Potansiyel Jeotermal sahalarda topraksız tarım için tatlı su yeraltı kaynaklardan sağlandığından, üretim alanları tatlı su potansiyeline göre belirlenmeli, tüm potansiyel jeotermal alanları Organize Tarım İhtisas Sahaları olarak tahsis edilmeli, yatırım için uygulamalar kolaylaştırılmalıdır.

9. Maddede cümle de bozuk ta, anlaşılan “Üretici örgütlerinin etkinliği artırılmalı ve ürünün tüketiciye kadar ki sürede örgütlerin etkinliği devam etmeli” denmek mi isteniyor. Düşünce iyi de, örgütler (kooperatif, merkezi ve üst birlikler) yönetimlerinin de ahbap-çavuş ilişkisi içinde sevkleri yürüdüğü bilinmeli, devlet elinin olmadığı bu anlayışla ne kadar başarılı olunur, gözden geçirilmelidir.

10. Madde Havza bazlı desteklerin, tarımsal potansiyele göre belirlenmesi oldukça doğru bir ifade. Havzanın birkaç ili içine aldığı da unutulmamalıdır. Misal olarak Konya Havzası Konya-Karaman-Aksaray-hatta Niğde illerini içine almaktadır.

11. Madde de “destekleme ödemelerinde rekabet oluşturacak şekilde diğer finans kurumlarının da sisteme dâhil edilmesi doğru da, bu kurumlar üreticiyi gereksiz yere kredilerle borçlandırmamalıdır.

12. Madde de ki “Küçük işletme ölçeklerinin büyütülmesine ve parsel bütünlüğünün sağlanmasına dair arazi bankacılığı sistemi ve finansal mekanizmalar geliştirilmesi” çok doğru. Bu husus epeydir gündemde, ancak, konu geliyor yine “üretim alanlarının fiziki olarak toplulaştırılmasına” dayanıyor.

13. Madde de “göçer hayvancılık işletmeleri izlenmeli ve kayıt altına alınsın ve destekleme modelleri geliştirilsin” teklifi üzerinde durulsun ancak yapılacak yanlışlarla da göçerler rahatsız edilmesin.

14-20 Maddeler bir atılım değil, mevcut sistemin daha faal çalışması için alınan kararlar gibi duruyor.

21. Madde de “meralarda ve ormanlarda karbon yutak kapasitesi artırılmalı” için çok şey söylenir de bunun için mera ve ormanları güçlendirecek sulama suyu nereden-nasıl temin edilir, sorulmalıdır.

Devam edecek