Prof. Dr. Fikret Akınerdem

Prof. Dr. Fikret Akınerdem

Kosova’dan Makedonya’ya-2

Kosova’dan Makedonya’ya-2

Bir zamanlar Osmanlı İmparatorluğuna bağlı, şimdi bağımsız devletler olan Makedonya Başkenti Priştine’ de tarih ve kültür mirası olan yerleri gezmeye başlayalım. Kosova’nın bağımsızlığını kazandığı 2008 den beri Priştine ülkenin başkentidir. Burada hem Arnavutça, hem de Sırpça, konuşuluyor, halkın çoğu Türkçe biliyor, azda olsa İngilizce konuşuluyor.

Seyahatimiz 2-3 Ocak ta olduğu için yeniyıl kutlamaları hala devam ediyordu. Tüm gün sokaklar hala kalabalıktı. İlk defa bu kadar şaşalı bir yeniyıl kutlaması görüyordum. Bu kutlamanın yükünü meşhur Aziz Teresa Bulvarı çekiyordu. Bu sokak dünyanın hemen her büyük şehrinde olduğu gibi ışıklarla ve tak’larla oldukça süslüydü. Bu bulvar aynı zamanda tekstil, ayakkabı ve takılarıyla öne çıkan alışveriş merkezi durumunda. Bu arada bizim LC Waikiki de bu sokağın en değerli yerinde yerini almıştı. Buna gururlanıyorsak da bunun gibi daha pek çok Türk firması da yok değil.

Osmanlının tarihinin Şehrin her yerinde izleri var. Seyahat güzergâhımız Aziz Maria Teresa Katedrali ile başlıyor. Bu sokağa ismini veren Rahibe Maria Teresa Kosova ve Makedonya da çok iyi bilinen, hatta Arnavut asıllı olmasıyla övünülen, Üsküp doğumlu bir Osmanlı vatandaşıdır. Bu azizin esas yeri Üsküp’te bulunuyor ve Üsküp seyahatimde derinlemesine ele alacağım. Burası Kosovalı bir asilzade olan ve 15. Yy da yaşamış İskender heykeli ile son buluyor. Bu zat önceleri Osmanlı ile işbirliği yapmış, sonraları ihanet etmiş ise de bölgede kahraman olarak bilinirse de, fazlaca itibar edildiği söylenemez.

Avrupa ortasında bozulmamış haliyle Fatih Sultan Mehmed Külliyesi ve Camii ve Hamamı, Pîrî Nazır Külliyesi ve Sultan Murad Hüdavendigar Külliyesini ve de ismini hatırlayamayacağım bir sürü külliye kalıntısı ve çeşme, tekke, aşevleri ve hasta haneleri görüyoruz. Şehrin eski bölümünde, hafif yüksek tepede yer alıyor ve bu eserler birbirine oldukça yakın, aralarında 50-100 metre mesafe var yok. Dar ve Arnavut kaldırımı taşları ile bezenmiş bu semte iken, sanki Kütahya merkezindeyiz.

Tarihi yerleri yürüyerek gezmek mümkün olduğundan tüm Osmanlı eserlerine yürüyerek gidiyorum. Burada da camiler bir külliye içinde mekân almış. Her biri kubbeli ve göklere uzanan minareleri tarihin sesini ezanlarıyla yansıtmaya devam ediyor. Bölgenin en meşhur yeri Fatih Camii. Hünkâr Camii olarak da bilinen bu eser bizzat Sultan Fatih tarafından 1461 de inşa ettirilmiş, yanında ki Osmanlı eseri saat kulesi de bölgeye ayrı bir güzellik vermektedir. Meydanda ki 26 m uzunluğunda bu eserin Osmanlı döneminde namaz vakitlerini hatırlatmak için inşa edildiği söyleniyor.

Ayakta kalan tüm tarihi mekânların tamiratı TİKA tarafından orijinal haliyle restore edilerek korumaya alınmış durumda. Burada TİKA ya ne kadar teşekkür etsek azdır demeyi de bir vazife sayıyorum. Tüm camiler temiz, bakımlı ve ibadete açık durumda. Fatih camii içinde ki külliye aynı zamanda bir sosyal alan haline gelmiş. Kosova İslam Cemaati merkezi de burada yer alıyor.

Yeni eserlerden olan ve 1981 de inşa edilen oldukça özel mimarisi ile Milli Kütüphanenin Doğu be Batı girişinden İslam mimarisinin çizgileri ile de bölgede görülmesi gereken yerlerden biri durumunda. Tatil olduğu için içini gezemedikse de dışarıdan bile mimari değerini ortaya koyuyor. Bu arada Kosova Savaşı sırasında şehit edilen Sultan Murad adına Yıldırım Bayazıt tarafından inşa ettirilmiş Sultan Murad’a ait olduğu ifade edilen türbe de şehrin önemli tarihi yerleri arasında yer almakta.

Priştine’ de yatırım konusunda gıda sektöründe önemli bir açığın olduğudur. Bunun yanında çevresel (organik-inorganik) atıkları işleyecek hiçbir tesisin de olmaması, bu sektöre de dikkat çekiyor.

Ertesi gün Makedonya’ya geçmek üzere merkezi istasyondan otobüsle yola çıkıyoruz. Bilet çok ucuz (8.5 Euro). Kış ve kar da olsa, zevkli ve heyecanlı olacağını umduğum bir yolculuk olacak. Makedonya ile ilgili yazımda buluşmak üzere, hoşçakalın.

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,çok uzun ve ilgili içerikle alakasız,
Türkçe karakter kullanılmayan yorumlar onaylanmamaktadır.
Prof. Dr. Fikret Akınerdem Arşivi
SON YAZILAR