Türkiye; obezite ile karşı karşıya ve bugüne kadar bu konuda alınan önlemler yeterli olmadı

OBEZİTEYLE MÜCADELEDE KATİL

BESİNLERE AĞIR VERGİ ÇÖZÜM OLUR MU?

Dünyadaki obezite hastalarının yüzde 13’nün Amerika, yüzde 15’inin ise Çin ve Hindistan’da yaşadığını söyledi. Amerika’da önlenebilir ölümler arasında sigaradan sonra ikinci sırada obezite yer alıyor. Bu yüzden uzmanlar son yıllarda obezite ile mücadelede çare arıyorlar. Bazı uzmanlara göre insanların sağlığıyla oynayan besinlerin içindeki katkılara göre yeni bir vergilendirme sistemi. Bu bazı ürünlere tüketicinin sağlığının korunması açısından pozitif zam demek, üreticiler karşı çıkıyor ama insanlar şekerden, tuzdan, undan biraz daha uzaklaşabilir

TÜRKİYE OBEZLEŞİYOR

Dünya obeziteye karşı savaş açmışken Türkiye’de obezite oranının her geçen gün artıyor olması uzmanları ve iktidarı bu yöne bakmaya sevk etti. Son yayınlanan obezite haritasına göre obezite oranın Ege’de yüzde 28, Marmara ve Karadeniz’de yüzde 33, Orta Anadolu’da yüzde 32, Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da yüzde 20 olarak belirlendi.

Türkiye’nin obezite haritasına göre batıya gidildikçe obezite oranı artıyor. Doğu ve güneydoğuda obezite daha az görülmesinin sebebi ise bu bölgelerdeki insanların daha çok doğal gıdalarla beslenmesi ve hareket etmesi olarak gösteriliyor. Obezitenin batıya geldikçe artmasının en önemli sebepleri ise uzmanlara göre fast food tarzı beslenme, hazır gıdalar, teknoloji yaşam, masa başında geçirilen vakitler, televizyon ve bilgisayarda fazla vakit geçirmek olarak gösteriliyor.

KADINLAR DAHA ÇABUK OBEZ OLUYOR

Uzmanlara göre Türkiye’de kadınlarda obezite görülme sıklığı yüzde 44’ü, erkeklerde ise yüzde 27’yi aştı. Ortalama olarak her beş kadından ikisi, üç erkekten birisi obezite hastalığı ile mücadele ediyor. Obezitenin kadınlarda fazla görülmesinin sebepleri fizyolojik ve toplumsal özelliklerimizle açıklanabilir. Kadınların düzenlediği günlerde hamur işi ağırlıklı gıdalar tüketiliyor. Kadınların metabolizma hızları erkeklere göre yavaş.

ÇOCUKTA KİLO SAĞLIK GÖSTERGESİ Mİ?

Yine uzmanlara göre Türkiye’de çocukluk dönemi obezite sıklığı yüzde 10’un üzerinde. Bu oldukça ürkütücü bir rakam olarak ifade ediliyor. Tüm dünya obeziteye karşı önlem almak için uğraşıyor. Çünkü obezitenin getirdiği ek hastalıklarla mücadele çok zor. Bu mücadele ciddi sağlık gideri oluşturuyor. Obezite Tip 2 diyabet, hipertansiyon, kalp damar hastalıkları, safra kesesi hastalıkları, eklem rahatsızlıkları, uyku apnesi, reflü hastalığı, felç, astım, adet düzensizliklerine vb. neden oluyor. Doğurganlığı azaltıyor, karaciğer yetmezliğine kadar gidebilen karaciğer yağlanmasına neden olabiliyor, bazı kanser türlerinde artışa neden oluyor. Tüm bunların yanında hastanın psikoljisini ve yaşam konforunu da önemli ölçüde bozuyor.

OBEZİTEYE KARŞI YABANCI UZMANLARDAN İLGİNÇ ÖNERİ

Yiyeceklerin aslında her derde deva olmadığına dikkat çeken uzmanlara göre vahşi, can alıcı besinler var. BBC tarafından kısa süre önce Sydney’de düzenlenen Dünyayı Değiştiren Fikirler Zirvesi’nde, beslenme uzmanı Rosemary Stanton “vahşi batı” tarzı bu kuralsızlığa dikkat çekti. “Süper besin modası sorunları çözecek sihirli değnek arayışının bir başka göstergesi. Belki de dünyadaki en büyük efsane, beslenmeye bağlı sağlık sorunlarının çok yönlü özelliğini böylesine göz ardı eden bu düşünce tarzıdır.”

ŞEKERE VERGİ

En büyük sorunlardan biri tek tek besinler üzerinde yoğunlaşmaktır. Stanton’a göre bu yaklaşım insanı taze üründen uzaklaştırıp işlenmiş gıdalara yönlendiriyor. Belli vitamin ve minerallere takıntımız ayrıca imalatçıların bazı besinlere o maddeleri ekleyerek sağlıklı gıda iddiasında bulunmalarına da ortam yaratıyor, “Böylece sağlıklı ürün iddiasıyla ortaya çıkıp şeker dolu kahvaltılık gevrekler satıyorlar” diyor Stanton.

Şekerli gıda tüketimini sınırlamak amacıyla hükümetlerin bu gıdalara vergi uygulamasından yana Stanton. Gıda sektörü buna şiddetle karşı çıkıyor. Fakat Stanton bunu cesaret verici buluyor. Zira “İşlenmiş gıda sektörü ne zaman bir şeye şiddetle karşı çıksa bu o tedbirin işe yarayacağına işaret ediyor”. Dolayısıyla “Katil besinler” veya “vahşi besinler” olarak adlandırılan gıdalarda verginin artırılması, tüketicinin bu şekilde korunabileceği varsayımı da obezite ile mücadelede bir yöntem olarak tartışılıyor.