Bağışıklık sistemi, organizmayı çoğu hastalığa karşı koruyan tüm biyolojik yapı ve süreç sistemlerinden oluşur. Bağışıklık sistemi organizmanın vücudu için bir savunma sistemi gibidir; birçok farklı ajanın varlığını tespit eder ve bir kalkan gibi hareket eder.

Tüm kişisel temizlik önlemlerin yanında en önemli koruma kalkanınımız güçlü bir bağışıklık sistemidir. Bağışıklık sistemimizi ayakta tutarak, salgın hastalıklardan korunmanın en önemli yollarından biri ise şüphesiz “besin”lerden geçer. Tek bir besinin ise; koronavirüs veya bir başka hastalık üzerinde mucizevi iyileştirici etkisinin olmadığının altını çizmekte fayda vardır. Her bir besinin, kendine özgü besleyiciliği mevcut ve ne kadar çeşitli beslenirsek bu besin öğelerini vücudumuza o kadar zengin bir şekilde sunacak, hastalılardan korunma kalkanımızı, yani bağışıklığımızı o kadar güçlü tutacağız.

Peki, Daha Güçlü Bir Besin Kalkanı İçin Neler Yapmalıyız?

Sosyal izolasyonda sağlıklı beslenmenin önemi büyüktür. Bulaşmayı tek başına engelleyecek veya tedavi edecek gıda bulunmamaktadır.

Fakat;

• Sağlıklı beslenme
• Fiziksel aktivite
• Düzenli uykunun bağışıklık sistemini güçlendirdiği kanıtlanmıştır.

1. Bir çok küresel sağlık kuruluşu herkese olası karantina uygulamalarına yönelik en az iki haftalık ilaç ve gıda bulundurmasını önermiştir. Gıdalar ‘’Besleyici, raf ömrü uzun, dayanıklı’’ olmalıdır. Ayrıca bu gıdalar protein,lif ,vitamin,mineral ve anti oksidan açısından. zengin olmalıdır.
2. Öğünlerde sebze ve meyve tüketimi ön planda olmalıdır. TÜBER (Türkiye Beslenme Rehberi) öğün planlamasına yönelik ulaşabileceğiniz en doğru ve en güncel kaynaktır.

Öğünlerimizi hazırlarken TÜBER’de yer alan sağlıklı beslenme tabağını örnek almalıyız. Bu tabak modelinin ilk çeyreği sebzelerden diğer çeyreği tam tahıllı ürünlerden kalan yarısı ise üç eşit parça halinde

• Yüksek proteinli gıda (kırmızı et, tavuk, balık, kurubaklagil)
• Süt ürünleri (süt, ayran, yoğurt, kefir)
• Meyve olacak şekilde hazırlanmalıdır.

       Ayrıca su tüketimimize ve yemeklerde zeytin yağı kullanmaya özen göstememiz gereklidir.

3.Mevsime Uygun ve Dayanıklı Sebze ve Meyveler Satın Alınmalıdır

• Mevsimine Göre Tüketeceğimiz Sebzeler

• Karnabahar, lahana, brokoli, kabak, biber, turp, havuç, patates

• Mevsimine Göre Tüketebileceğimiz Meyveler

5. Elma, portakal, mandalina, olgunlaşmamış muz örnek verilebilir. (özellikle narenciye grubu meyvelerin bağışıklık sistemi destekleyici C vitamini içeriği zengin olduğunu unutmayıp tüketilmelerini ağırlık verelim.

Yemek ve salatalara taze limon sıkmayı unutmayalım. Kuru meyve kuru bamya patlıcan biber domates gibi gıdalara raf ömrü uzun ve lif mineral miktarı yüksek olduğu için evimizde yer verelim.)

4.Kuru Baklagiller Her Gün Tüketilebilir

• Yeşil ve kırmızı mercimek nohut fasulye çeşitleri barbunya ve benzeri gıdaları her gün tüketebiliriz. Pişirme süresi uzun olanları önceden haşlayıp buzlukta saklayabiliriz daha sonra hızlı bir şekilde yemeğimizi hazırlayabiliriz. Konserve haşlanmış kurubaklagil almak yerine evde kendimiz hazırlamaya dikkat edersek fazladan tuz tüketimimizi de kontrol altında tutabiliriz.

5.Haftada 2 Kez Balık Tüketimi Önemlidir.

• Taze tüketime uygun değilse donmuş veya konserve ton balığı tercih edebiliriz. Kırmızı et ve tavuk etine göre daha fazla yağ içermesine rağmen genel olarak aynı porsiyondaki ete göre daha az kalori içermektedir. Haftalık menüde yer vermeyi ihmal etmeyelim.

6.  Kaliteli Hayvansal Protein Tüketimine Yönelik Tavsiyeler

• İyi kaliteli protein tüketimimize yönelik yumurta ve peyniri uygun koşullarda saklayabiliriz.Önemli savunma mekanizmalarının görevlerini yerine getirebilmeleri için her gün yeterli porsiyon alalım.
• Ek olarak probiyotik takviyeli yoğurt ve kefire bağışıklık desteklemesi için tüketimde yer verelim.

7.Tüketimi Sınırlandırılması Gereken Yiyecek ve İçecekler

• Kan şekerini hızlı yükselten glisemik indeksi yüksek gıdalar
• (Şeker- şekerli yiyecekler- beyaz ekmek- hamur işleri- pirinç pilavı..)
• İşlenmiş et ürünleri
• Aşırı tuz içeren besinler
• Alkollü içecekler: Vitamin- mineral emilimini azalttığı için ve uyku düzenimizi bozduğu için sınırlandırmalıyız

8.Yemek Hazırlamada Hijyen Ve İyi Pişirme Önemlidir.

• Et ürünleri başta olmak üzere tüm yiyeceklerin olabildiğince yüksek sıcaklık pişirmeye dikkat edelim.

9.Günlük Yeterli Vitamin Ve Mineral Alımına Dikkat Edilmelidir

• Bu vitamin ve minerallerin taze sebze, meyve, tam tahıllı gıdalar, yağlı tohumlarla sağlanması esas tercihimizdir. Fakat bu özel ve geçici dönemde SAĞLIKLI YEMEK TABAĞINA uygun beslenemeyen kişiler için takviye gıda alımı alternatif olarak düşünülebilir.

10. Uykunuzu Düzenleyin Ve Düzenli Egzersiz Yapın

• Uyku, bedenin ve beynin dinlenme sürecidir. Belirli bir süre ve belirli periyotlarla yapılmak zorundadır. Kişi iyi ve kaliteli uyku uyuyabiliyorsa vücut dinlenir, daha dirençli ve güçlü olur.Yetişkinler için günlük 7-8 saat uyku yeterlidir.Çocuklar için bu süre artırılmalıdır.Stres ve kaygıyı olabildiğince en aza indirin.Dünya Sağlık Örgütünün önerilerini dikkate alın.
• Günlük 30-60 dk düzenli egzersiz yapın.Hem fizikzel hemde ruhsal anlamda daha iyi hisstemenize neden olabiceği gibi bağışıklık sisteminizide güçlendirir.

             Hipokrat’ın da dediği gibi ‘’Besinler İlacınınız,İlacınız Besinler Olsun’’

KAYNAKCA

Bakanlığı TS. Türkiye'ye Özgü Besin ve Beslenme Rehberi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü. 2015:96.

Zhejiang Üniversitesi Tıp Fakültesi’nin COVID-19 Önleme Ve Tedavi El Kitabı; https://www.medimagazin.com.tr/templates/default/ckfinder/userfiles/files/pdf/covidelkitabi.pdf.

Insel PM. Discovering nutrition. Jones & Bartlett Publishers; 2013. 4) Dünya Sağlık Örgütü resmi websitesi: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019

Bernasconi P et al.Evaluation of a new pharmaceutical form of nimesulide for the treatment of influenza. Drugs Exp Clin Res. 1985; 11: 739-743

T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Müdürlüğü 2019-nCoV Rehberi Erişim Tarihi: 26.03.2020

University of Florida Health Severe acute respiratory syndrome (SARS)

Erişim Linki: 6. https://ufhealth.org/severe-acute-respiratory-syndrome-sars

Erişim Tarihi:28.03.2020

World Health Organization. Middle East respiratory syndrome coronavirus (MERSCoV). https://www.who.int/ Erişim tarihi: 28.03.2020